Laboratorium szpitalne w razie niewyhodowania w ciągu 24 godzin czynnika etiologicznego powinno wysyłać próbki przeznaczone do badań molekularnych do KOROUN.

Zgłoszenie przypadku IChM do inspekcji sanitarnej

Zgodnie z ustawą17 w ciągu 24 godzin osoba wysuwająca podejrzenie IChM musi powiadomić właściwego dla miejsca rozpoznania zakażenia państwowego, powiatowego lub wojewódzkiego inspektora sanitarnego o podejrzeniu choroby inwazyjnej lub bakteryjnego ZOMR (nie trzeba dysponować potwierdzonym rozpoznaniem). Początkowe powiadomienie potwierdza się wysłaniem odpowiedniego formularza dostępnego na stronie KOROUN.

Leczenie

Small 33552

Tabela 6. Leczenie celowane Neisseria meningitidis

Small 33586

Tabela 7. Powikłania IChM

Podejrzenie IChM wymaga natychmiastowego wdrożenia leczenia oraz zabezpieczenia podstawowych funkcji życiowych pacjenta.16 Do czasu wykrycia czynnika etiologicznego leczeniem z wyboru jest antybiotykoterapia empiryczna – podanie cefalosporyny III generacji z wankomycyną (tab. 4 i 5), a po uzyskaniu badania mikrobiologicznego (czynnik etiologiczny i jego lekowrażliwość) – wprowadzenie terapii celowanej (tab. 6). Terapię zakażeń ośrodkowego układu nerwowego należy prowadzić zgodnie z rekomendacjami, które zostały opracowane przez zespół ekspertów i znajdują się na stronie internetowej KOROUN oraz Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków, a wydane przez Narodowy Instytut Leków. Fragmenty rekomendacji dotyczące terapii IChM zostały zamieszczone w tym artykule.

W przypadku meningokokowego ZOMR najlepszym wyborem jest penicylina. Jeśli pacjent nie odpowiada na leczenie dużymi dawkami penicyliny, należy podać cefalosporynę III generacji. Wiedząc o tym, że penicylina nie likwiduje nosicielstwa nosogardłowego, u chorego stosuje się dodatkowo chemioprofilaktykę po zakończeniu leczenia.

Ważnym aspektem terapii IChM jest profilaktyka przeciwwstrząsowa. Kluczowa jest intensywna płynoterapia w postaci wlewu 0,9% NaCl w dawce 20 ml/kg przez 10 minut z oceną parametrów życiowych i ewentualnym, maksymalnie trzykrotnym powtórzeniem bolusów. Oznacza to konieczność przetoczenia rocznemu dziecku około 600 ml 0,9% NaCl w ciągu 30 minut! Trapię tę prowadzimy w przypadku objawów rozpoczynającego się wstrząsu.

Powikłania

Powikłania IChM mogą dotyczyć każdego narządu (tab. 7).18 Najczęściej występują:

  • głuchota (całkowita lub częściowa)
  • ogniskowe zmiany martwicze skóry, dotyczące głównie kończyn dolnych, wymagające czasami przeszczepów
  • reaktywacja zakażenia wirusem opryszki zwykłej (Herpes simplex).

Profilaktyka

Chemioprofilaktyka u osób z najbliższego otoczenia pacjenta z IChM

Small 33714

Tabela 8. Zalecane antybiotyki w chemioprofilaktyce IChM

Small 33814

Tabela 9. Omówienie szczepionek mono- i poliwalentnych przeciwko Neisseria meningitidis dostępnych w Polsce

Small 35215

Tabela 10. Czynniki prognostyczne w sepsie meningokokowej (GMSPS)

 C hemioprofilaktykę realizuje się przez:19

  • podanie antybiotyku: ryfampicyny, cyprofloksacyny lub ceftriaksonu (tab. 8)
  • podanie antybiotyku osobom z bliskiego kontaktu z chorym, czyli takim, które w ciągu 7 dni poprzedzających zachorowanie miały z nim kontakt:
    • domownikom zamieszkującym razem z chorym
    • osobom będącym z chorym w kontakcie intymnym
    • osobom śpiącym w tym samym pokoju co chory
    • studentom dzielącym z chorym tę samą kuchnię w akademiku
    • osobom, które miały krótkotrwały kontakt z wydzielinami z dróg oddechowych chorego tuż przed przyjęciem go do szpitalu lub w jego trakcie
    • osobom przeprowadzającym resuscytację usta-usta, intubację i odsysanie
  • podanie antybiotyku powinno być zrealizowane w ciągu 24 godzin od rozpoznania choroby (maksymalnie do 2 tygodni).

Nie trzeba pobierać posiewu z nosogardła od osób potencjalnie zakażonych.

Do góry