Opis przypadku

Dziewczynka w wieku 4 lat i 7 miesięcy była badana w związku ze znacznym opóźnieniem rozwoju, zachowaniami autystycznymi, istotnym opóźnieniem rozwoju mowy, wadami rozwojowymi OUN oraz cechami dysmorfii w budowie. W wywiadzie: prawidłowy przebieg ciąży matki, poród w 38 tygodniu ciąży, waga 2600 g, długość ciała 56 cm, obwód głowy 32 cm (małogłowie wrodzone); opóźnienie rozwoju psychoruchowego od urodzenia; hipotonia uogólniona, przy czym zmienne napięcie mięśniowe w kończynach dolnych, siadanie samodzielne w wieku 2 lat, czworakowanie – 3 lat. Obecnie dziewczynka robi kilka kroków wyłącznie przytrzymywana za obie ręce. W badaniu: masa ciała 12,6 kg (<3 centyla), wzrost 104 cm (25 centyl), obwód głowy 45 cm (<3 centyla), cechy znacznego opóźnienia rozwoju, cechy autystyczne, znaczne opóźnienie rozwoju mowy, kontakt wzrokowy utrzymywany przez chwilę, brak celowych ruchów kończyn górnych, liczne stymulacje oraz dyskinezy kończyn górnych, hipotonia uogólniona z komponentą więzadłową w kończynach górnych oraz ze zmiennym napięciem w kończynach dolnych, odruchy kolanowe nieco wygórowane, symetryczne, skolioza kręgosłupa, bruksizm, cechy dysmorfii twarzoczaszki wynikające z małogłowia. W badaniach obrazowych głowy: opóźniona mielinizacja, agenezja ciała modzelowatego, hipoplazja robaka móżdżku, kolpocefalia. W badaniu metodą sekwencjonowania eksomowego (WES) zidentyfikowano wariant patogenny de novo w genie PDHA1. Stanowi to najprawdopodobniej potwierdzenie rozpoznania klinicznego deficytu dehydrogenazy pirogronianowej jako przyczyny stwierdzanych u dziewczynki problemów klinicznych. Wskazane jest potwierdzenie deficytu enzymatycznego w badaniach metabolicznych (kwas mlekowy i pirogronian we krwi oraz ewentualnie w płynie mózgowo-rdzeniowym, proporcja kwas mlekowy/pirogronian, ewentualnie aktywność enzymatyczna). Powyższe badania metaboliczne nigdy wcześniej nie były wykonywane. Z praktycznego punktu widzenia istotne wydają się: kontynuowanie ścisłej opieki neurometabolicznej oraz rehabilitacji ruchowej dziecka, a także ewentualne podjęcie próby ściśle nadzorowanej terapii (tiamina, dwuchlorooctan, dieta ketogenna) w celu poprawy funkcjonowania dziecka.

Wprowadzenie

Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) stanowią istotny problem kliniczny w populacji dziecięcej, zaś wyjaśnienie ich genetycznego podłoża jest od wielu dekad przedmiotem zainteresowania naukowców i lekarzy. Uznaje się, że w większości przypadków au...

W artykule przedstawiono podstawowe objawy kliniczne nasuwające podejrzenie metabolicznej przyczyny zachowań autystycznych, testy metaboliczne służące jej rozpoznaniu oraz opisano wzrastającą rolę nowoczesnej diagnostyki genetycznej w potwierdzeni...