Profilaktyka alergii pokarmowej – możliwości i zalecenia

dr n. med. Magdalena Jędrzejczyk
lek. Iwona Trybulska-Foryś
prof. nadzw. dr hab. n. med. Ewa Toporowska-Kowalska

Klinika Alergologii, Gastroenterologii i Żywienia Dzieci, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Adres do korespondencji: prof. nadzw. dr hab. n. med. Ewa Toporowska-Kowalska

Klinika Alergologii, Gastroenterologii i Żywienia Dzieci, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

ul. Sporna 36/50, 91-738 Łódź; e-mail: etka@op.pl

  • Jaja, orzeszki ziemne i mleko krowie – unikać czy wykluczyć? Pokarmy silnie alergizujące w diecie kobiety w ciąży i matki karmiącej piersią
  • Rola karmienia piersią i rozszerzanie diety dziecka jako elementy strategii zapobiegania alergii
  • Czy podawanie probiotyków, prebiotyków i synbiotyków ciężarnym, kobietom karmiącym piersią i niemowlętom jest skuteczne w profilaktyce alergii pokarmowej?


Obecnie obserwuje się znaczny wzrost częstości występowania chorób alergicznych, w tym największy alergii pokarmowej1. Jest ona przewlekłą chorobą, która znacząco wpływa na obniżenie jakości życia dzieci i ich rodzin. Wyniki ostatnio opublikowanych badań naukowych wykazały, że ukierunkowane interwencje kliniczne i dietetyczne stosowane u niemowląt i małych dzieci mogą stanowić strategię zapobiegającą rozwojowi alergii pokarmowej. Zaproponowane działania profilaktyczne obejmują: modyfikację diety podczas ciąży i laktacji, karmienie piersią przynajmniej przez 4-6 miesięcy, stosowanie preparatów mlekozastępczych u niemowląt niekarmionych piersią, czas wprowadzenia żywności uzupełniającej, wzbogacanie diety w probiotyki i prebiotyki2.

Dieta ciężarnej

American Academy of Pediatrics (AAP) opracowała w 2008 roku zalecenia dotyczące żywienia, zgodnie z którymi matki niemowląt z dużym ryzykiem rozwoju alergii powinny wyeliminować z diety pokarmy silnie alergizujące, takie jak: orzeszki ziemne i orzechy włoskie, laskowe, oraz rozważyć wykluczenie jaj, mleka krowiego, ryb i innych pokarmów na czas karmienia piersią3. Obecnie jednak udowodniono, że unikanie alergenów przez kobietę w ciąży nie ma wpływu na zapobieganie rozwojowi alergii u dziecka. Kramer i Kakuma w swojej metaanalizie z 2012 roku nie wykazali ochronnego wpływu wykluczania z diety alergenu przez ciężarną na częstość występowania alergii u dziecka4. Dieta eliminacyjna w czasie ciąży wiązała się z nieznacznie statystycznie istotnie mniejszym średnim przyrostem masy ciała w ciąży, nieistotnie większym ryzykiem porodu przedwczesnego i nieistotnym zmniejszeniem średniej urodzeniowej masy ciała noworodka. W innym badaniu udowodniono, że unikanie spożywania w ciąży mleka oraz jaj nie zmniejsza ryzyka rozwoju alergii u niemowląt. Przeciwnie, stwierdzono, że restrykcyjna dieta stosowana przez ciężarną może się wiązać z niedożywieniem zarówno matki, jak i płodu5.

Obecnie w świetle nowych dowodów National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID) oraz AAP nie zalecają w czasie ciąży unikania wysoce alergizujących pokarmów, takich jak mleko i jaja, ponieważ takie postępowanie nie wpływa na rozwój ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Dieta matki w okresie karmienia piersią

Alergeny pokarmowe zawarte w produktach przechodzą do mleka matki i zwiększają ryzyko rozwoju alergii u dziecka. W okresie niemowlęcym najczęstszą postacią [...]

Karmienie piersią

Ochronna rola karmienia naturalnego w profilaktyce alergii pokarmowej to zagadnienie obecnie szeroko dyskutowane, a uzyskane wyniki badań pozostają niejednoznaczne. Wśród badaczy [...]

Mieszanki mlekozastępcze w grupach ryzyka

Zgodnie z obowiązującymi zaleceniami AAP i European Academy of Allergy and Clinical Immunology (EAACI) niemowlęta z grupy dużego ryzyka rozwoju alergii, [...]

Wprowadzanie pokarmów uzupełniających

Istotnym elementem strategii zapobiegania alergii jest czas wprowadzania pokarmów uzupełniających do diety niemowlęcia. Zalecenia formułowane na podstawie opinii ekspertów oraz wyników [...]

Rola probiotyków, prebiotyków i synbiotyków

Wspólna konsultacja ekspertów Food and Agriculture Organization (FAO) oraz World Health Organization (WHO) określiła probiotyki jako: „żywe mikroorganizmy, które podawane w [...]

Wpływ probiotyków

Działanie zapobiegawcze probiotyków (w stosunku do egzemy lub wyprysku związanego z IgE) oceniono w randomizowanych, kontrolowanych badaniach klinicznych (tab. 2). W [...]

Wpływ prebiotyków

Oligosacharydy ludzkiego mleka (HMO – human milk oligosaccharides) są 3 największą frakcją w mleku ludzkim i służą jako substraty dla określonych [...]

Zalecenia dotyczące stosowania probiotyków i prebiotyków

W ostatnich metaanalizach wykazano zapobiegawcze działanie probiotyków w przypadku występowania wyprysku atopowego, ale nie innych chorób alergicznych. WAO w swoich wytycznych [...]

Podsumowanie

Ze względu na narastającą częstość występowania alergii pokarmowej, szczególnie wśród niemowląt i młodszych dzieci, istotne jest opracowanie oraz praktyczne wdrażanie działań [...]

Do góry