Zakażenia układu moczowego (ZUM) należą do najczęstszych, po infekcjach dróg oddechowych i przewodu pokarmowego, schorzeń wieku dziecięcego. Chociaż występują zdecydowanie rzadziej, a zachorowania nie mają charakteru epidemicznego, ich rozpoznanie jest niezwykle ważne, ponieważ mogą być pierwszym objawem poważnej patologii nerek i dróg moczowych. W codziennej praktyce pediatrycznej istotnym problemem jest nie tylko właściwa ocena ryzyka związanego z ZUM, lecz także interpretacja wyników badania ogólnego moczu i posiewu moczu. Wyzwaniem jest podjęcie właściwych decyzji o zakresie diagnostyki obrazowej. Inny problem stanowi zaplanowanie właściwego postępowania w przypadku nawracających ZUM. W ciągu ostatniego dziesięciolecia istotnie zmieniło się podejście diagnostyczne i lecznicze wobec dzieci z ZUM. W wielu krajach zmodyfikowano dotychczasowe zalecenia, a powszechne wprowadzenie ultrasonograficznej diagnostyki prenatalnej w znacznej mierze przyczyniło się do wczesnego rozpoznawania wad układu moczowego, które są najważniejszą patologią predysponującą do ZUM.

Celem tej monografii jest przedstawienie zasad postępowania w ZUM u dzieci i młodzieży w praktyce lekarza pediatry i lekarza rodzinnego. Zgodnie ze współczesnymi poglądami na patogenezę ZUM oraz związek z przewlekłą chorobą nerek w książce omówiono zasady diagnostyki pozwalające na wczesne rozpoznanie złożonych (powikłanych) i prostych ZUM oraz ich leczenie. Ze względu na znaczenie wczesnego rozpoznania wad układu moczowego oddzielnie przedstawiono zalecenia Grupy Roboczej Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej dotyczące postępowania w przypadku podejrzenia wady układu moczowego w badaniu prenatalnym. Obecne, II wydanie monografii jest oparte na poprzednim, ale zostało istotnie poszerzone i zaktualizowane. W pracy omówiliśmy opublikowane w ostatnich latach zalecenia postępowania w ZUM. W oddzielnym podrozdziale przedstawiliśmy współczesne poglądy na ZUM u noworodków. Podobnie odrębnie opisaliśmy problem odpływu pęcherzowo-moczowodowego i współczesnych zasad postępowania w tej wadzie układu moczowego. Dodaliśmy również krótki opis zakażeń o etiologii Chlamydia, a informacje dotyczące leczenia zostały zaktualizowane.

Mieczysław Litwin

• Wiadomości podstawowe
Mieczysław Litwin

• Epidemiologia zakażeń układu moczowego u dzieci i młodzieży
Mieczysław Litwin

• Etiologia zakażeń układu moczowego
Mieczysław Litwin

• Patogeneza zakażeń układu moczowego
Mieczysław Litwin

• Rozpoznawanie zakażeń układu moczowego
Mieczysław Litwin

• Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo rozpoznania zakażenia układu moczowego
Mieczysław Litwin

• Postacie kliniczne i klasyfikacja zakażeń układu moczowego
Mieczysław Litwin

• Powikłania zakażeń układu moczowego
Mieczysław Litwin

• Odpływ pęcherzowo-moczowodowy i nefropatia refluksowa
Piotr Gastoł, Mieczysław Litwin


Zasady postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w zakażeniach układu moczowego u dzieci

• Wprowadzenie
Mieczysław Litwin

• Zasady postępowania w zakażeniach układu moczowego u noworodków
Anna Niemirska, Dariusz Gruszfeld

• Postępowanie diagnostyczne i lecznicze u dzieci od 2 miesiąca życia
Mieczysław Litwin

• Zasady postępowania w objawowych, przebiegających z gorączką ZUM u dzieci od 6 m.ż. do 3 r.ż.
Mieczysław Litwin

• Zasady postępowania w zakażeniach układu moczowego u dzieci powyżej 3 r.ż.
Mieczysław Litwin

• Leczenie zakażeń układu moczowego
Mieczysław Litwin

• Profilaktyka zakażeń układu moczowego
Mieczysław Litwin

• Postępowanie w przypadku prenatalnie stwierdzonej wady układu moczowego
Mieczysław Litwin

• Piśmiennictwo