Medycyna snu
Nadmierna senność w ciągu dnia u młodzieży – problem wielodyscyplinarny
Lek. Magda Kaczor
Nadmierna senność w ciągu dnia jest coraz powszechniej występującym problemem wśród młodzieży na całym świecie. Należy ją analizować w kontekście grup nastolatków śpiących mniejszą, większą lub zgodną z wytycznymi liczbę godzin na dobę, gdyż problemy te będą miały różną etiologię i postępowanie. W niniejszym artykule spróbuję przybliżyć zagadnienie nadmiernej senności wśród adolescentów z praktycznego punktu widzenia.
Badania międzynarodowe wskazują, że nadmierna senność w ciągu dnia dotyka nawet 40 proc. adolescentów.[1] Polskie badania dają podobne rezultaty: 44 proc. dziewcząt i 30 proc. chłopców w wieku licealnym zgłaszało nadmierną senność w ciągu dnia co najmniej raz w tygodniu, a co dziewiąta osoba badana deklarowała występowanie napadów senności codziennie.[2] Według wytycznych American Academy of Sleep Medicine długość snu niezbędna do prawidłowego funkcjonowania zależy od wieku. W przypadku młodzieży w wieku 13-18 lat wynosi ona 8-10 godzin na dobę.
KONSEKWENCJE NADMIERNEJ SENNOŚCI
Nadmierna senność przypadająca na godziny typowo największej aktywności intelektualnej, tj. zajęć szkolnych, w sposób oczywisty wpływa na pogorszenie pamięci wykonawczej, poziom koncentracji uwagi, uzyskiwanie wyników szkolnych nieadekwatnych do możliwości intelektualnych dziecka. Zwiększa również częstość wypadków na terenie szkoły lub komunikacyjnych.[3] W mniej oczywisty sposób wpływa na nastrój – obniżenie nastroju może być zarówno przyczyną, jak i konsekwencją nadmiernej senności – oraz relacje rówieśnicze i rodzinne. Nieustannie senny nastolatek nie potrafi odnaleźć się w grupie szkolnej, budzi niepokój, czasem złość nauczycieli i rodziców. Przewlekle taki stan może prowadzić do izolacji społecznej młodego człowieka, poszukiwania alternatywnych form kontaktów społecznych (portale społecznościowe) lub form samoleczenia, np. nadużywanie napojów kofeinowych/energetyzujących, używanie nielegalnych substancji psychostymulujących/dopalaczy.
PRZYCZYNY NADMIERNEJ SENNOŚCI W CIĄGU DNIA
Analizując przyczyny nadmiernej senności w trakcie dnia, należy pamiętać, że jest to objaw, nie choroba. W zależności od realnej liczby godzin snu w trakcie doby oraz danych z wywiadu przyczyny możemy podzielić na trzy grupy:
- z niewystarczającą liczbą godzin snu,
- z adekwatną liczbą godzin snu,
- z nadmierną liczbą godzin snu.
W tabeli 1 zebrano różne przyczyny, część z nich zostanie pokrótce omówiona.
Niewystarczająca liczba godzin snu
Najczęstszą przyczyną nadmiernej senności podczas dnia u adolescentów jest behawioralna przewlekła deprywacja snu. Zaburzenie to jest związane z postępem cywilizacyjnym, występuje powszechnie w krajach uprzemysłowionych. Sześciu z dziesięciu nasto...
