Dylematy
Wypis ze szpitala psychiatrycznego – trudna decyzja kliniczna
Dr n. med. Anna Antosik-Wójcińska
Prof. dr hab. med. Łukasz Święcicki
Wypis ze szpitala psychiatrycznego jest jedną z najistotniejszych decyzji klinicznych, czasem trudniejszą od decyzji o skierowaniu do szpitala i wyborze metody leczenia. Podejmując decyzję o wypisie, musimy nie tylko kierować się normami prawnymi, zasadami sztuki lekarskiej i etyką lekarską, lecz także wykazać się umiejętnością całościowej oceny sytuacji, przewidywania ryzyka pogorszenia stanu psychicznego, z samobójstwem włącznie, oraz oceny możliwych korzyści płynących z kontynuacji hospitalizacji.
Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że wypis ze szpitala to głównie coś w rodzaju czynności urzędowej – skończył się okres pobytu chorego, dokonuje się podsumowania na piśmie, wydaje zalecenia i tyle. Być może tak jest w przypadku innych szpitali, jednak wypis ze szpitala psychiatrycznego – podobnie jak przyjęcie – stanowi, można chyba tak powiedzieć, proces szczególny. Jest kilka przyczyn, dla których wypis ze szpitala psychiatrycznego różni się od innych wypisów ze szpitala.
Pierwsza i prawdopodobnie najważniejsza różnica jest związana z tym, że szpital psychiatryczny najczęściej chcą na własne żądanie opuścić właśnie te osoby, które nie powinny ze względu na swój stan zdrowia tego robić. Oczywiście także na oddziale kardiologicznym czy urologicznym trafiają się chorzy, którzy nierealistycznie oceniają swój stan zdrowia, jednak w szpitalu psychiatrycznym można mówić o swego rodzaju regule. Mówi się często, nieco żartobliwie, że w przypadku szpitala psychiatrycznego obowiązuje „paragraf 22”, ten z powieści Josepha Hellera – jeśli chcesz się z niego wypisać to znak, że powinieneś w nim pozostać, jeśli jednak chcesz zostać, może to oznaczać, że powinieneś zostać wypisany. Oczywiście w realnej sytuacji klinicznej może to wyglądać zupełnie inaczej, ale zawsze trzeba brać pod uwagę tę specyfikę szpitali psychiatrycznych.
Nie znaczy to jednak, że psychiatra może pozostawić pacjenta na oddziale zawsze wtedy, gdy jego zdaniem jest taka potrzeba. Osobom chorym psychicznie, które nie są ubezwłasnowolnione, przysługuje pełnia praw obywatelskich, a to znaczy, że zmuszenie ich wbrew woli do tego, aby pozostawały w miejscu, w którym pozostawać nie chcą, może nastąpić jedynie na podstawie określonych regulacji prawnych.
Regulacje prawne
Artykuł 28. ustawy o ochronie zdrowia psychicznego[1]
Artykuł 28. dotyczy osób, które zostały przyjęte do szpitala psychiatrycznego za zgodą, ale podczas pobytu na oddziale wycofały zgodę, czyli mówiąc prościej – zażądały wypisu ze szpitala. Zgodnie z treścią tego artykułu lekarz ma prawo pozostawić ...
