Soma a psyche

Dermatillomania – kiedy należy postawić to rozpoznanie u pacjenta z chorobą skóry

Lek. Daria Ochędzan

Specjalistyczna praktyka lekarska

Adres do korespondencji: Lek. Daria Ochędzan, e-mail: dariaochedzan@gmail.com

Pierwszy raz dermatillomanię opisał Erasmus Wilson w 1875 roku. Przedstawił pacjentów, którzy nie byli w stanie opanować skubania i drapania skóry.[1] Istnieją opisy przypadków ilustrujące, jak poważne powikłania mogą być związane z tym zaburzeniem. Nadal jednak niewiele jest badań tłumaczących jego genezę.

Dermatillomania, czyli patologiczne skubanie skóry (skin picking disorder – PSD) nazywane również neurotycznym drapaniem skóry lub drapaniem skóry na tle psychogennym, jest zaburzeniem polegającym na kompulsywnym, powtarzalnym drapaniu skóry prowadzącym do uszkodzenia tkanek.[2] Drapanie najczęściej dotyczy twarzy, ale może obejmować każdą część ciała – ponad 70 proc. osób drapie się w więcej niż jednym miejscu. Często pacjenci zmieniają miejsce drapania, aby poprzednie mogło się zagoić.

Dermatillomania może występować z różnym nasileniem. Są osoby, które spędzają na skubaniu około godziny dziennie, są też takie, które poświęcają tej czynności nawet 7-8 godz., co całkiem dezorganizuje ich życie. W związku ze złym wyglądem skóry unikają aktywności społecznych, wystrzegają się miejsc, w których musiałyby odsłonić ciało, takich jak plaża lub basen.

Pacjenci pomimo konsekwencji nie są w stanie zapanować nad odruchem drapania. Charakterystyczne jest napięcie występujące przed skubaniem, chwilowa ulga i uczucie przyjemności podczas tej czynności oraz negatywne uczucia po jej zakończeniu, które są związane z wyglądem skóry. Wyzwalaczami drapania mogą być: stres, lęk, złość, ale także nuda, brak stymulacji, czas wolny pomiędzy zaplanowanymi zadaniami.[1] Pacjenci dokonują uszkodzeń za pomocą paznokci, lecz zdarzają się osoby korzystające z przyborów, np. pęsety, igły, noża, oczywiście wcześniej niesterylizowanych.

Powikłania patologicznego drapania skóry mogą być bardzo poważne, często dochodzi do znacznego uszkodzenia tkanek, zakażeń, powstają blizny. Pacjenci nierzadko wymagają antybiotykoterapii, chirurgicznego opracowania ran, a nawet przeszczepienia skóry lub wielokrotnych przeszczepień, gdyż nie byli w stanie się powstrzymać przed drapaniem tego fragmentu ciała. W najbardziej powikłanych przypadkach zagrożone jest życie pacjentów.[2]

Opisano np. historię 51-letniej pacjentki, która trafiła do szpitala z podejrzeniem udaru. Ujawniała takie objawy jak prawostronny niedowład, łagodna afazja, epizod nieświadomości. Miała utratę pamięci obejmującą kilka dni przed wydarzeniem. Skarż...

Jak rozpoznać dermatillomanię

Do rozpoznania dermatillomanii muszą być spełnione następujące kryteria:

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Miejsce w klasyfikacjach ICD-10, ICD-11, DSM-5

Dermatillomania pojawiła się jako oficjalna jednostka diagnostyczna po raz pierwszy w DSM-5. Jest kodowana w zaburzeniach związanych z OCD (obsessive-compulsive and [...]

Przyczyny dermatillomanii

Dotychczas ukazały się nieliczne badania mające wykazać przyczyny dermatillomanii. Ich wyniki wskazują na udział układu serotoninergicznego, dopaminergicznego, glutaminergicznego. W badaniu z [...]

Możliwości leczenia

Nie ma opracowanych standardów dotyczących leczenia patologicznego skubania. Większość pacjentów w ogóle nie podlega leczeniu, nie zgłasza się po pomoc do [...]

Inne terapie

W leczeniu dermatillomanii pomocne mogą być również:

Opis przypadku

37-letnia pacjentka – mężatka, wykształcenie wyższe – zgłosiła się do poradni ambulatoryjnej w związku z problemem w postaci drapania skóry. Nigdy [...]

Komentarz

Pacjentka spełniała kryteria dermatillomanii:

Podsumowanie

Dermatillomania jest zaburzeniem występującym nawet u 2-5,4 proc. populacji. Zostało ono ujęte w klasyfikacji w DSM-5 w obrębie zaburzeń związanych z [...]
Do góry