Dążymy do celu
Jak nie dopuścić do utrwalenia objawów depresji? Zastosowanie dramatologii w psychiatrii
Dr n. med. Sławomir Murawiec
Wybór odpowiedniego leku przeciwdepresyjnego w leczeniu osoby z depresją jest odpowiedzialnym zadaniem, przed którym stają lekarze psychiatrzy w swojej codziennej praktyce. Artykuł prezentuje propozycje włączenia koncepcji dramatologii Henry’ego Lothane’a w zakres wiedzy psychiatrów jako poszerzenie perspektywy klinicznego spojrzenia na pacjenta. Lothane wyróżnia narratologię, która zamienia relację pacjenta i z pacjentem w narracyjną opowieść, oraz dramatologię, która na pierwszy plan przywołuje dramat życiowy, w jakim uczestniczy pacjent jako osoba i jakiego doświadcza w momencie życia, w którym spotyka się z lekarzem.
Na przykładzie opisu przypadku leczenia trazodonem zilustrowano te dwa podejścia do spotkania z pacjentem w gabinecie psychiatry i kwestię doboru leku przeciwdepresyjnego. Wybór odpowiedniego leku powinien wpasowywać się w potrzeby pacjenta nie tylko na poziomie objawów, lecz także kryzysu, jakiego doświadcza on aktualnie w swoim życiu. Powinien pomóc w przezwyciężeniu tego kryzysu, aby zapobiec chronicyzacji objawów depresyjnych.
Obecnie dysponujemy kilkudziesięcioma lekami przeciwdepresyjnymi – co rodzi nieuchronne pytanie, który lek wybrać u konkretnej osoby zgłaszającej się z objawami zespołu depresyjnego do psychiatry po pomoc. W poniższej pracy chciałbym dodać do tradycyjnie wymienianej w piśmiennictwie naukowym listy elementów wymagających uwzględnienia dodatkowy element – wynikający z doświadczeń praktycznych oraz oparty na sposobach myślenia rzadziej obecnych w odniesieniu do farmakoterapii.
Ilustracją pytania, które może być zadane w powyższym kontekście, jest następująca sytuacja kliniczna: do lekarza psychiatry zgłaszają się dwie osoby z podobnym zakresem symptomów – obniżeniem nastroju, obniżeniem napędu, skargami na anhedonię, elementami lęku, natrętnymi myślami o swojej sytuacji życiowej, niepokojem, zaburzeniami snu i skargami na zaburzenia funkcji poznawczych.
Wichniak[1] wymienia następujące czynniki wymagające uwzględnienia przy wyborze leku przeciwdepresyjnego:
- obecność zahamowania, apatii, braku motywacji, wycofania społecznego,
- obecność lęku uogólnionego, napadowego, społecznego, mieszanych stanów lękowych,
- obecność natrętnych myśli, ruminacji i kompulsji,
- obecność agitacji i niepokoju,
- obecność bezsenności,
- obecność bólu,
- obecność zaburzeń funkcji poznawczych.
Są to niewątpliwie cechy zespołu depresyjnego wymagające uwzględnienia, chciałbym jednak do tej podstawowej listy dodać kolejny element, czyli uwzględnienie sytuacji życiowej, w jakiej znajdują się pacjenci zgłaszający się z wyżej wymienionymi obj...
