Dążymy do celu

Depresja oporna na leczenie

prof. dr hab. n. med. Janusz Rybakowski

Klinika Psychiatrii Dorosłych i Zakład Pielęgniarstwa Psychiatrycznego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu

Adres do korespondencji: prof. dr hab. n. med. Janusz Rybakowski, Klinika Psychiatrii Dorosłych i Zakład Pielęgniarstwa Psychiatrycznego, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, ul. Szpitalna 27/33, 60-572 Poznań, tel. 61 849 15 72, tel. kom. 600 321 411, faks 61 848 03 92, e-mail: janusz.rybakowski@gmail.com

  • Prawidłowa identyfikacja przyczyn lekooporności depresji
  • Wszczęcie odpowiedniego postępowania terapeutycznego
  • Potencjalizacja leków przeciwdepresyjnych oraz stosowanie metod zabiegowych

Definicja i rozpowszechnienie depresji opornej na leczenie

W Europie roczne rozpowszechnienie depresji wymagającej leczenia dotyczy około 5% populacji1. Niedawna analiza globalnego obciążenia chorobami (Global Burden of Disease Study) wykazała, że depresja okresowa nawracająca (major depressive disorder) jest drugą w kolejności przyczyną powodującą największą liczbę lat przeżytych w niepełnosprawności (YLDs – years lived with disability) u osób między 25 a 49 r.ż.2

Standardem postępowania w epizodzie depresyjnym jest odpowiednie stosowanie leków przeciwdepresyjnych. Wskazuje się jednak na niezadowalającą skuteczność takiej procedury. Jedno z najważniejszych w tym zakresie, badanie STAR*D (Sequenced Treatment Alternatives to Relieve Depression), obejmujące ponad 3500 chorych wykazało, że odsetki remisji po pierwszej, drugiej, trzeciej i czwartej kuracji przeciwdepresyjnej wynosiły odpowiednio 36,8%, 30,6%, 13,7% i 13,0%, a w porównaniu ze stanem wyjściowym remisję osiągnęło 67% chorych. Tak więc nawet po kilku kuracjach lekami przeciwdepresyjnymi 1/3 pacjentów wciąż wymagała istotnej interwencji terapeutycznej3.

Najczęściej używana definicja depresji lekoopornej to brak istotnej poprawy po dwóch lub więcej kuracjach przeciwdepresyjnych4. W ostatnich dwóch dekadach opracowano również kilka modeli związanych ze stopniami nasilenia (staging) depresji lekoopornej. Najważniejsze z nich to The Thase and Rush Staging Model, The European Staging Model, The Massachussets General Hospital Staging Method i Maudsley Staging Method5.

Zagadnienie depresji opornej na leczenie stało się w ostatnich latach jednym z najistotniejszych problemów w lecznictwie psychiatrycznym. Przeprowadzono wiele badań dotyczących zarówno identyfikacji jej przyczyn, jak i ustalenia najlepszego sposobu postępowania.

Przyczyny depresji opornej na leczenie

Przyczyny depresji opornej na leczenie mogą być wyróżnione według schematu ABCD, gdzie A oznacza adekwatność terapii, B behawioralne i zewnętrzne czynniki podtrzymujące chorobę, C compliance i D diagnozę6. Poszczególne elementy schematu przedstawiono w tabeli 1.

Adekwatność terapii polega przede wszystkim na doborze leku przeciwdepresyjnego właściwego dla rodzaju depresji. Lek należy stosować w odpowiedniej dawce i przez odpowiedni czas. Działanie kliniczne danej dawki, a także objawy uboczne zależą od st...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Definicja i rozpowszechnienie depresji opornej na leczenie

W Europie roczne rozpowszechnienie depresji wymagającej leczenia dotyczy około 5% populacji1. Niedawna analiza globalnego obciążenia chorobami (Global Burden of Disease Study) [...]

Przyczyny depresji opornej na leczenie

Przyczyny depresji opornej na leczenie mogą być wyróżnione według schematu ABCD, gdzie A oznacza adekwatność terapii, B behawioralne i zewnętrzne czynniki [...]

Podsumowanie

Depresja lekooporna, zwykle definiowana jako brak istotnej poprawy po dwóch lub więcej kuracjach przeciwdepresyjnych, może dotyczyć około 1/3 pacjentów z depresją. [...]

Do góry