Okulistyka
Pacjent z zakażeniem okulistycznym – scenariusze diagnostyczne w praktyce lekarza rodzinnego
Lek. Agnieszka Zonenberg
Dr n. med. Joanna Konopińska
Zakażenia w okulistyce są zagadnieniem dotyczącym zarówno okulistów, jak i lekarzy pierwszego kontaktu. Ból oka i zaczerwienienie są częstymi objawami, z którymi pacjenci zgłaszają się po pomoc do lekarza rodzinnego lub internisty. Prawidłowo zebrany wywiad chorobowy z uwzględnieniem przewlekłych chorób okulistycznych, zbadanie ostrości wzroku oraz obejrzenie przedniego i tylnego odcinka oka są kluczowe przy podjęciu decyzji, czy trzeba chorego skierować do okulisty, czy podjąć się samodzielnego leczenia. W poniższym artykule zakażenia okulistyczne podzielono ze względu na etiologię i ich lokalizację.
Przypadek 1
47-letni pacjent zgłosił się do lekarza POZ z powodu niebolesnej, niewielkiej guzkowej zmiany powieki górnej oka prawego. Pacjent podaje, że zmiana pojawiła się parę tygodni temu i pomimo stosowania domowych metod (przemywanie rumiankiem, okłady z herbaty) nie zmieniła swoich wymiarów.
Komentarz
Gradówka (chalazion) jest przewlekłym jałowym guzkiem zapalnym wynikającym z zablokowania ujścia gruczołu Meiboma, będącego gruczołem łojowym produkującym lipidową warstwę filmu łzowego. Gradówka może występować w każdym wieku jako powiększający się, nieprzesuwalny względem podłoża guzek, który w przypadku nadkażenia może stać się obrzęknięty, bolesny i tkliwy. Duże gradówki mogą uciskać rogówkę i wywoływać astygmatyzm, a przez to zaburzać ostrość wzroku. Gradówki występujące u dzieci najczęściej mają tendencję do samoistnego zanikania.[1]
Leczenie nie musi być koniecznie, gdyż średnio co trzecia gradówka samoistnie się wchłania. Niemniej, aby poprawić komfort życia pacjentowi zgłaszającemu się z gradówką do lekarza POZ, możemy zastosować:
- okłady rozgrzewające na powiekę 4 × dziennie przez 10-15 minut;
- delikatny masaż powieki górnej w kierunku od góry ku brzegowi powieki 4 × dziennie;
- preparat łączony antybiotyku i glikokortykosteroidu w postaci maści zawierających gentamycynę, neomycynę lub erytromycynę z deksametazonem 3 × dziennie do worka spojówkowego i na powiekę.
Jeśli gradówka nie wchłania się po 3-4 tygodniach (maksymalnie do 2-3 miesięcy) leczenia, istnieją wskazania do jej nacięcia i wyłyżeczkowania w warunkach ambulatoryjnych przez lekarza okulistę. W przypadku bliskiego sąsiedztwa gradówki z punktami łzowymi istnieje ryzyko uszkodzenia dróg łzowych podczas zabiegu – stosowane są wtedy iniekcje glikokortykosteroidów (triamcynolon w rozcieńczeniu lignokainą) przezspojówkowo do tkanek wokół zmiany.[2]
Jęczmień zewnętrzny (hordeolum externum) jest ostrym zapaleniem gruczołów przyrzęsowych wywoływanym w 90-95 proc. przez Staphylococcus aureus. Pacjenci z dolegliwościami skórnymi, które mają wpływ na powieki, np. trądzik różowaty lub łojotokowe za...
