Neurologia
Napad padaczkowy i stan padaczkowy – błędy i postępowanie właściwe na SOR oraz w izbie przyjęć
Dr n. med. Ewa Nagańska
Padaczka jest jedną z najczęstszych chorób neurologicznych. Wskaźnik rozpowszechnienia określany jest na 1-1,5 proc.; w Polsce choruje na padaczkę ok. 400 tys. osób. Choroba objawia się nawracającymi spontanicznie napadami padaczkowymi, które są bardzo częstym powodem konsultacji na szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR) i w izbach przyjęć.
Najważniejszym problemem, przed którym staje lekarz z SOR, jest decyzja o wyborze i podaniu leków przeciwdrgawkowych u chorego przywiezionego „po napadzie padaczkowym”. Podobna semiologia incydentów napadowych o różnej etiologii wymaga szczegółowego różnicowania, a przede wszystkim przeprowadzenia dokładnego wywiadu dotyczącego okoliczności zdarzenia, jego przebiegu, czasu trwania, doznań chorego przed napadem i po napadzie. Tylko prawidłowe rozpoznanie charakteru incydentu napadowego daje szansę na zastosowanie właściwego doraźnego leczenia, a następnie zaplanowanie dalszej diagnostyki i leczenia długotrwałego. Podstawowym błędem popełnianym w czasie postępowania w lemem, przed którym staje lekarz z SOR, jest decyzja o wyborze i podaniu leków przeciwdrgawkowych u chorego przywiezionego „po napadzie padaczkowym”. Podobna semiologia incydentów napadowych o różnej etiologii wymaga szczegółowego różnicowania, a przede wszystkim przeprowadzenia dokładnego wywiadu dotyczącego okoliczności zdarzenia, jego przebiegu, czasu trwania, doznań chorego przed napadem i po napadzie. Tylko prawidłowe rozpoznanie charakteru incydentu napadowego daje szansę na zastosowanie właściwego doraźnego leczenia, a następnie zaplanowanie dalszej diagnostyki i leczenia długotrwałego. Podstawowym błędem popełnianym w czasie postępowania w izbie przyjęć lub na oddziale ratunkowym jest podawanie leków przeciwdrgawkowych:
- pacjentom po przebytym, zakończonym incydencie napadowym,
- pacjentom z objawami ruchowymi, które mogą przypominać drgawki, ale nimi nie są – napady psychogenne, niepadaczkowe,
- pacjentom z incydentami objawowymi, wtórnie mózgowymi, np. w przebiegu hipoglikemii.
W różnicowaniu przyczyn incydentów z zaburzeniami świadomości i czasem z drgawkami należy zawsze brać pod uwagę omdlenia. Obraz kliniczny głębokich omdleń może być taki sam jak napadów padaczkowych drgawkowych – stąd częste pomyłki diagnostyczne.
Trudności w postawieniu prawidłowego rozpoznania wynikają przede wszystkim z braku możliwości obserwacji incydentu przez lekarza. W okresie międzynapadowym u pacjenta zwykle nie stwierdza się odchyleń w stanie neurologicznym i ogólnym. Najczęściej nie pamięta on przebiegu napadu, a relacje świadków mogą być zmienne.
