Uszkodzony narząd przedsionkowy stanowi istotę kompensacji i podstawę kinezyterapii, która opiera się na procesach habituacyjnych ośrodkowego układu nerwowego, mających na celu stopniowe hamowanie reakcji patologicznych wywołanych niektórymi ruchami. Kompensacja przedsionkowa co prawda odbywa się samoistnie, ale rehabilitacja ruchowa znacznie przyśpiesza ją poprzez powtarzanie zaplanowanych układów ćwiczeń. Podstawą do zastosowania treningu optokinetycznego w leczeniu zawrotów głowy pochodzenia obwodowego są powiązania między systemem wzrokowym i narządami przedsionkowymi.

Powodzenie rehabilitacji jest uzależnione od wielu czynników, takich jak sposób jej przeprowadzenia, aktywność i motywacja chorego oraz zaangażowanie terapeuty. Zdaniem wielu autorów jest to jeden z najefektywniejszych sposobów leczenia zawrotów głowy pochodzenia obwodowego, pod warunkiem że w skład grupy terapeutów wchodzą lekarze wyspecjalizowani w diagnostyce otoneurologicznej, personel techniczny wykonujący badanie układu równowagi oraz fizjoterapeuta przeszkolony w wykonywaniu ćwiczeń habituacyjnych i kompensacyjnych. Rehabilitacja ruchowa jest przeciwwskazana w ostrej fazie napadów zawrotów głowy oraz w przypadku obecności zmian nowotworowych, w chorobie Ménière’a i przy obecności przetok, czyli patologicznych połączeń między przestrzeniami płynowymi ucha wewnętrznego.

ABSTRACT

Vertigo – causes and treatment

Dizziness is one of the most common complaints in medical practice. Dizziness represents a very heterogeneous group of interdisciplinary symptoms. It is classified into either central (presyncope, lightheadedness, disequilibrium) or peripheral (vertigo) disorders.

In clinical practice, lightheadedness is most common. It occurs as a series of non-specific symptoms, such as feeling dazed or disoriented, usually without co-existing significant posture and gait disturbances.

Vertigo (true vertigo) is less common but very important clinically. Vertigo is associated with an illusion of movement of the environment (or movement of the patient relative to the environment), typically of a whirling nature.

The most common disorders that may lead to dizziness or vertigo are presbyastasis (disequilibrium of ageing), psychogenic dizziness, migraine-like headache dizziness, vascular dizziness, Méniére's disease, benign paroxysmal positional vertigo (BPPV), and neuronitis vestibularis.

The basic treatment of dizziness of peripheral origin in its acute phase is pharmacotherapy, which aims to eliminate the illusion of movement and reduce the neurovegetative and psychogenic symptoms (nausea, vomiting, anxiety), which may have very unpleasant consequences for the patient.

Kinesitherapy is based on habituation of the central nervous system, which serves to gradually inhibit pathological responses caused by certain movements.

KEYWORDS: dizziness, vertigo, causes, treatment.

Piśmiennictwo

1. Neuhauser HK, Radtke A, von Brevern M i wsp. Burden of dizziness and vertigo in the community. Arch Intern Med 2008;168:2118-24

2. Wiltink J, Tschan R, Michal M i wsp. Dizziness: anxiety, health care utilization and health behavior – results from a representative German community survey. J Psychosom Res 2009;66:417-24

3. Neuhauser HK, von Brevern M, Radtke A i wsp. Epidemiology of vestibular vertigo: a neurotologic survey of the general population. Neurology 2005;65(6):898-904

4. Committee on Hearing and Equilibrium. Committee on Hearing and Equilibrium guidelines for the disease. Otolaryngol Head Neck Surg 1995;113:181-5

5. Neuhauser HK. Epidemiology of vertigo. Curr Opin Neurol 2007;20:40-6

6. Della-Morte D, Rundek T. Dizziness and vertigo. Front Neurol Neurosci 2012;30:22-5

7. Strupp M, Brandt T. Diagnosis and treatment of vertigo and dizziness. Dtsch Arztebl Int 2008;105:173-80

8. Strupp M, Thurtell MJ, Shaikh AG i wsp. Pharmacotherapy of vestibular and ocular motor disorders, including nystagmus. J Neurol 2011;258:1207-22

9. Lempert T, Neuhauser H. Epidemiology of vertigo, migraine and vestibular migraine. J Neurol 2009; 256:333-8

10. Goebel JA (red.). Practical management of the dizzy patient. Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia 2008

11. Kveton JF. Symptoms of vestibular disease. W: Neurotology. Jackler RK, Brackmann DE (red.). Elsevier Mosby, Philadelphia 2005.

12. Karawani K, Bielińska M, Jałocha-Kaczka A, Pietkiewicz P, Kuśmierczyk K, Kolary K, Olszewski J. Comparative evaluation of the diagnostic value of the VHIT and Dix-Hallpike test in patients with balance system disorders in outpatient healthcare practice and expertise preparation. Otolaryngol Pol 2018;72(6):36-42

13. Minor LB, Schessel DA, Carey JP. Ménière’s disease. Curr Opin Neurol 2004;17:9-16

14. Olszewski J. Betahistyna w chorobie Ménière’a – diagnostyka i terapia. Świat Medycyny i Farmacji 2019;216(5):112-16

15. Jałocha-Kaczka A, Owczarek K, Bielińska M, Olszewski J. Napadowe zawroty głowy z upośledzeniem słuchu – podejrzenie choroby Meniérè'a. MpD 2016;1(65):34-5

16. Strupp M, Hupert D, Frenzel C i wsp. Long-term prophylactic treatment of attacks of vertigo in Ménière’s disease – comparison of a high with a low dosage of betahistine in an open trial. Acta Otolaryngol 2008;128:520-4

17. Karawani K, Bielińska M, Olszewski J. Łagodne napadowe położeniowe zawroty głowy. MpD 2018;3:69-73

18. Silva AL, Marinho MR, Gouveia FM i wsp. Benign paroxysmal positional vertigo: comparison of two recent International guidelines. Braz J Otorhinolaryngol 2011;77:191-200

19. Helminski JO, Zee DS, Janssen I, Hain TC. Effectiveness of particle repositioning maneuvers in the treatment of benign paroxysmal positional vertigo: a systematic review. Phys Ther 2010;90:663-78

20. Fife TD. Benign paroxysmal positional vertigo. Semin Neurol 2009;29: 500-8

21. Walker MF. Treatment of vestibular neuritis. Curr Treat Options Neurol 2009;11:41-5

22. Juszczak M, Głąbiński M. Zawroty głowy – wybrane zagadnienia praktyczne. Aktualn Neurol 2012;12(4):251-8

Do góry