Radiologia

Tomografia tradycyjna, rezonans i CBCT – kiedy stosować?

Dr n. med. Marcin Pasierbiński

Rentgen Stomatologiczny, Lublin

Adres do korespondencji: Dr n. med. Marcin Pasierbiński, rtglublin@gmail.com

Autor na podstawie aktualnych wytycznych przedstawia wskazania do stosowania różnych metod diagnostyki obrazowej.

Tomografia

Tomografia komputerowa jest metodą diagnostyczną pozwalającą na uzyskanie przekrojowych obrazów badanego obiektu. Wykorzystuje ona złożenie obiektu z projekcji obrazów przekrojowych (2D) wykonanych z różnych kierunków w celu utworzenia obrazów przestrzennych (3D). Podstawy matematyczne dla tomografii zostały opisane przez matematyka Johanna Radona już w 1917 roku, kiedy udowodnił, że obraz dwu- i trójwymiarowego obiektu można odtworzyć w sposób zupełny z nieskończonej ilości rzutów tego przedmiotu. Stosowane obecnie tomografy III i IV generacji wykorzystują wachlarzowatą wiązkę promieniowania skierowaną na zestaw detektorów.

Tomografia komputerowa jest obecnie podstawowym badaniem obrazowym w medycynie ogólnej stosowanym dla uwidocznienia struktur śródczaszkowych. Dostarcza bardzo szczegółowych informacji, które można przetworzyć cyfrowo na obrazy trójwymiarowe. Stanowią one matematyczną rekonstrukcję przekrojów tkanek wolną od innych obrazów powstałych z nałożonych struktur. TK pozwala na uwidocznienie tkanek o odmiennej gęstości, które różnią się tylko nieznacznie, takich jak np. istota szara i biała mózgu (1 proc. różnicy gęstości). Niestety dawki promieniowania użyte podczas badania pacjenta są większe nawet kilkusetkrotnie w stosunku do klasycznych zdjęć RTG. Mimo to TK jest coraz popularniejszym badaniem i z roku na rok stale rośnie jej udział w sumarycznej dawce narażenia populacji na promieniowanie jonizujące podczas badań diagnostycznych. Dane dla USA wskazują na ponad 70-proc. udział tomografów w ogólnej sumie dawek otrzymywanych przy badaniach medycznych.[1]

Rezonans magnetyczny

Pewną alternatywę dla TK stanowi rezonans magnetyczny, który jest szybko rozwijającą się dziedziną radiologii i może do pewnego stopnia zastąpić TK w diagnostyce tkanek miękkich. Do najbardziej znanych zastosowań obrazowania MR w obrębie głowy i szyi należy diagnostyka zmian nowotworowych podstawy czaszki, zatok przynosowych, przestrzeni przygardłowej, jamy ustnej, gardła i krtani. MR jest też badaniem z wyboru, ze względu na jego wysoką czułość w wykrywaniu małych zmian oraz dokładność, w obrazowaniu uszkodzeń tkanek i zwężeń. W stomatologii MR wykonuje się głównie do diagnostyki stawów skroniowo-żuchwowych, gruczołów ślinowych oraz rzadziej zatok przynosowych w celu wykrywania torbieli, a także różnicowania zmian.

Wyższa kontrastowość tkanek miękkich na obrazach uzyskanych z MR w stosunku do TK pozwala na lepsze uwidocznienie rozrzedzonych wnętrz guzów nowotworowych. Podanie środków zwiększających kontrast zapewnia też lepsze uwidocznienie granic nowotworów...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

CBCT

Wprowadzenie komputerowej tomografii promienia stożkowego CBCT (ang. cone beam computed tomography), służącej do obrazowania twarzoczaszki, znacznie poszerzyło możliwości diagnostyczne w radiografii [...]

Kiedy i co stosować?

TK oraz MR, stosowane od dziesięcioleci w medycynie ogólnej, mają dobrze udokumentowaną przydatność diagnostyczną. Te technologie doczekały się opracowania szczegółowych wskazań [...]

Podsumowanie

Lekarze często mają problem z wyborem właściwej metody diagnostycznej, dopasowanej do konkretnego przypadku. Najczęściej polegają na klasycznych zdjęciach rentgenowskich i zapominają [...]
Do góry