Pedodoncja
Mesiodens u pięcioletniego chłopca jako przykład występowania zębów nadliczbowych
1Lek. dent. Marta Berdzik-Janecka
1Dr n. med. Katarzyna Herman
2Lek. dent. Bartłomiej Dziankowski
Jedną z częstszych nieprawidłowości w obrębie narządu żucia jest zaburzenie dotyczące liczby zębów w jamie ustnej. Anomalia ta może być manifestowana zmniejszeniem liczby zębów (hypodontia), włączając w skrajnych przypadkach całkowity brak zawiązków zębów (anodontia), lub zwiększeniem liczby zębów (hyperdontia).[1]
W przypadku jednoczesnej obecności zębów mlecznych przetrwałych i stałych w jamie ustnej dziecka w okresie uzębienia mieszanego mówimy o nadliczbowości rzekomej (hyperdontia spuria). Nadliczbowość zębów prawdziwa (hyperdontia vera) dotyczy częściej zębów stałych (0,1-3,6 proc.) niż mlecznych (0,3-0,8 proc.). Częściej występuje w przednim odcinku łuku zębowego, np. jako mesiodens i hamulus – ząb bródkowy, dwukrotnie częściej u chłopców i dziewięciokrotnie częściej w szczęce niż żuchwie.[1,2]
Przyczyny powstawania
Etiologia występowania nadliczbowości zębów nie jest dokładnie poznana. W dostępnym piśmiennictwie sugerowane są teorie mówiące o podłożu genetycznym, zmianach ewolucyjnych i związanych z nimi atawizmach. Jednak niezależnie od podłoża przyczyną bezpośrednią występowania anomalii związanej ze zwiększoną liczbą zębów są zaburzenia rozwojowe dotyczące listewki zębowej, np. malformacje listewki pierwotnej i wtórnej, tworzenie odontoidów jako efekt nadmiernej aktywności listewki lub rozszczepienie już utworzonych zawiązków zębowych.[1,3-5]
Zęby nadliczbowe
Autorzy publikacji dzielą zęby występujące w hiperdoncji na nadliczbowe i dodatkowe. Według klasyfikacji Izarda zęby nadliczbowe mają prawidłową strukturę i kształt, natomiast zęby dodatkowe – nieprawidłową.[2] Stosowany też jest podział na ząb nadliczbowy typowy i atypowy. Najczęściej występującym zębem nadliczbowym jest ząb pośrodkowy – mesiodens, gdy występuje w szczęce, i hamulus – ząb bródkowy, gdy występuje w żuchwie (0,5-0,7 proc. zębów nadliczbowych).[1,3]
Mesiodens znajduje się w linii pośrodkowej szczęki lub żuchwy między siekaczami centralnymi. Czasami można zaobserwować występowanie zębów środkowych podwójnych.[2] Korona zęba może mieć kształt typowy dla siekaczy centralnych, jednak znacznie czę...
