Medycyna fizykalna

Ukryte stany zapalne i rola wolnych rodników w ich powstawaniu

Prof. dr hab. med. Krystyna Opalko

Instytut Ochrony Zdrowia Wydział Fizjoterapii PWSZ w Pile

Adres do korespondencji: Prof. Krystyna Opalko, Instytut Ochrony Zdrowia Wydział Fizjoterapii PWSZ im. S. Staszica, ul. Podchorążych 10, 64-920 Piła, e-mail: agakrystyna@wp.pl

Stomatologia jest specjalnością zabiegową, a więc przy każdym kontakcie naruszona zostaje homeostaza środowiska. Wystarczy wypełnić ubytek próchnicowy, by zaburzyć równowagę jamy ustnej. W jamie ustnej bytują i mogą się namnażać – w zależności od wielu czynników, w tym nawyków żywieniowych – m.in. bakterie produkujące azotany z pokarmów. Tym samym już w jamie ustnej może się pojawiać rodnik tlenku azotu wywołujący stres nitrozacyjny.

Przyczyn powstawania zaburzeń homeostazy może być wiele. Zabiegi chirurgiczne, powikłania po znieczuleniu, uszkodzenie nerwu, obecność ogniska zapalnego w kości, tlący się stan zapalny błony śluzowej, leczenie ortodontyczne, protetyczne, zachowawcze, a także nawyki, używki, leki itp. – wszystkie one wywołują zaburzenia biochemiczne. Stan zapalny staje się pierwszą linią obrony w sytuacji, gdy zostanie naruszona bariera ochronna. Powstający po czasie przewlekły stan zapalny nie jest dla pacjenta korzystny. Dlatego często stosuje się profilaktykę antybiotykową.[1] Powikłania mogą być także pochodną chorób cywilizacyjnych, takich jak miażdżyca, cukrzyca, nadciśnienie, alergia, depresja, a nawet ADHD. Są to np. zapaść, omdlenie, atak padaczki, utrzymujące się krwawienie po zakończonym zabiegu.[2] Warto zadać pytanie, czy zawsze pacjent poinformuje nas rzetelnie o swoich dolegliwościach. Przecież może nawet o nich nie wiedzieć. Czy lekarz dentysta skieruje pacjenta przed zabiegiem na badanie laboratoryjne, np. stężenie białka C-reaktywnego (CRP), które wskazałoby na istniejący problem zapalenia tlący się w organizmie? Często zabieg musi być wykonany ze wskazań natychmiastowych i na diagnostykę nie ma czasu.

Zaburzenia mitochondrialne – powstawanie wolnych rodników

W naszym organizmie zachodzą stale reakcje biochemiczno-fizyczne o różnym profilu, w zależności od tkanek, dające w efekcie energię stanowiącą podstawę procesów życiowych.[3-5] We właściwie funkcjonującej komórce i w jej mitochondriach procesy przemiany materii przebiegają wyznaczonymi szlakami metabolicznymi. Jak wynika z ryciny 1, w żadnym cyklu nie powinno zabraknąć koenzymu Q10, witaminy ani minerału, aby przebiegał prawidłowo. W przypadku ich braków wystąpią zaburzenia w pracy mitochondrium, co spowoduje pojawienie się większej ilości wolnych rodników tlenowych i wywoła stres oksydacyjny (ryc. 2).[3] Duży wpływ na powstanie stresu oksydacyjnego ma stres psychiczny, który zawsze towarzyszy pacjentom w gabinecie.[4] Sam stres zwiększa ilość wolnych rodników, co powoduje wzrost zapotrzebowania na koenzym Q10.[3,5] Wraz z wiekiem nasz organizm produkuje go coraz mniej, a leki pogłębiają ten deficyt.[3,6] Spada wydolność mitochondriów.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Stan zapalny spowodowany pojawieniem się homocysteiny

Zmniejszona ilość koenzymu Q10, zwłaszcza formy zredukowanej ubichinonu, witamin bioenergetycznych, minerałów, pierwiastków śladowych spowalnia procesy metaboliczne, co z kolei sprzyja stanom [...]

Likwidacja stanu zapalnego lub profilaktyka zabiegu

Do likwidacji zaistniałego powikłania lub profilaktycznie bardzo często stosowane są antybiotyki, a do zniesienia objawu bólowego – leki przeciwbólowe, najczęściej NLPZ.[1,6] [...]

Patologiczne bakterie w przewodzie pokarmowym

Drobnoustroje zasiedlające przewód pokarmowy stanowią niezmiernie zróżnicowaną mikroflorę, której liczebność wynosi ponad 1 tys. gatunków. Nadal nie zidentyfikowano ok. 50 proc. [...]

Czy sama fizykoterapia wystarczy, gdy brakuje koenzymu, minerałów i witamin?

Na to pytanie odpowiedzią jest mała skuteczność zabiegów fizykalnych u niektórych pacjentów. Np. we wcześniejszych naszych badaniach regeneracja osteolizy okołowierzchołkowej następowała [...]

Podsumowanie

Każdy zabieg stomatologiczny wyzwoli stres oksydacyjny, który w zależności od stanu organizmu zamieni się w większy lub mniejszy, a czasem niewidoczny [...]
Do góry