Medycyna fizykalna
Wolne rodniki a fizykoterapia cz. 1
Prof. dr hab. med. Krystyna Opalko
Wolne rodniki są wszechobecne w organizmie. Najważniejsze z nich to: reaktywne formy tlenu ROS, np. rodnik ponadtlenkowy (O2O), hydroksylowy (HO) oraz tlenki azotu (NO). W przypadku ich nadmiaru istnieje wielkie prawdopodobieństwo pojawienia się uszkodzeń w przemianach łańcucha oddechowego. Pozyskiwanie energii przez komórki zostaje przyblokowane. Jeśli NO i ROS występują razem, powstaje kolejny bardzo agresywny rodnik: nadtlenek azotynu, który przyczynia się do powstania ukrytego stanu zapalnego. Jego pierwsze objawy często bagatelizujemy. Zastosowanie samej fizykoterapii bywa wówczas mało skuteczne. Konieczne jest uzupełnienie brakujących ogniw poszczególnych kompleksów białkowych przebiegających w mitochondriach wszystkich tkanek.
Wolne rodniki
Organizm składa się z komórek, które mają mitochondria. Są to minielektrownie zaopatrujące nas w niezbędną energię do życia. Zachodzą tam stale reakcje biochemiczno-fizyczne o różnym profilu, w zależności od tkanek, dające w efekcie miliardy cząstek ATP, stanowiących podstawę procesów życiowych.
Za przemiany energetyczne w mitochondriach odpowiedzialnych jest pięć kompleksów białkowych, składających się na łańcuch oddechowy. Każdy z nich wymaga odpowiedniego dowozu aminokwasów, witamin i pierwiastków.[1] Braki pojedynczych czynników powodują zaburzenia w pracy kolejnych kompleksów, prowadząc do wielu problemów, zatem rozwinięcie się stanów zapalnych jest tylko kwestią czasu. Te małe organelle są najbardziej narażone na zniszczenie spowodowane przez wolne rodniki. Biochemicy, lekarze, biolodzy coraz częściej twierdzą, że im więcej prawidłowo pracujących mitochondriów w tkankach, tym lepszy ogólny stan zdrowia, tym mniej schorzeń przewlekłych.[1,2]
Wolne rodniki powstają w czasie reakcji biochemicznych w każdej komórce organizmu. Są to: wolne rodniki tlenowe ROS, rodnik ponadtlenkowy O2O oraz hydroksylowy HO. Warto dodać, że im więcej energii wytwarza komórka ATP, tym więcej powstaje reaktywnych form tlenu.[2] Stwierdzono także, że zakwaszone środowisko komórki przyczynia się do powstania rodników HO. Oba rodniki są bardzo aktywne, reagują także ze sobą oraz z innymi substancjami komórki, powodując chaos, a tym samym wiele uszkodzeń.[3] Zakwaszone środowisko komórki to początek wielu nieprawidłowych reakcji, wyzwalających stany zapalne.
Wolne rodniki są w organizmie zawsze. Jeśli nie jest ich zbyt wiele, komórki radzą sobie dzięki mechanizmom naprawczym, czyli antyutleniaczom. W przypadku dobrze działającej ochrony komórki, agresywne wolne rodniki zostają przetworzone na nieszkod...
