Stomatologia zachowawcza

Rodzaje formówek a poprawność wykonania kompozytowych wypełnień ubytków klasy II wg Blacka – przegląd piśmiennictwa

Lek. dent. Radosław Łojko

Zakład Propedeutyki Stomatologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, kierownik: dr hab. med. Anna Kierklo

Adres do korespondencji: Lek. dent. Radosław Łojko, e-mail: radoslaw.lojko@umb.edu.pl.

Na podstawie dostępnej literatury opisano problemy towarzyszące rekonstrukcji ubytków na powierzchniach stycznych w zębach bocznych materiałami kompozytowymi.

Wypełnienia ubytków na powierzchniach stycznych w zębach bocznych, mimo pozornej poprawności ich wykonania (zadowalająca estetyka, szczelność brzeżna), bywają dość często powodem narzekań pacjentów. Skargi te dotyczą w głównej mierze dyskomfortu, jaki towarzyszy dostawaniu się oraz zaleganiu resztek pożywienia w przestrzeniach międzyzębowych i konsekwencji z tym związanych.

W badaniu, na podstawie prowadzonej pięcioletniej obserwacji zauważono, że rekonstrukcje ubytków klasy II (ang. class II restorations) wykazały największy odsetek niepowodzeń (próchnica wtórna) w porównaniu z innymi klasami ubytków. Jako główne przyczyny niepowodzeń wymieniono m.in. utworzenie zbyt słabych lub otwartych kontaktów stycznych, a także nawis brzeżny.[1]

Szczególnych problemów nastręcza osiągnięcie silnego kontaktu z powierzchnią styczną zęba sąsiedniego. Równie ważne jest też zapewnienie prawidłowego konturu odtwarzanej powierzchni, a tym samym lokalizacja miejsca styku zębów i ograniczenie do minimum nawisu brzeżnego. Największy wpływ na powyższe parametry ma rodzaj zastosowanego systemu matryc.[2]

Siła kontaktu stycznego a rodzaj formówek

Punkty styczne są najbardziej wypukłymi częściami powierzchni stycznych, którymi zęby sąsiednie przylegają do siebie. Termin punkty styczne nie jest precyzyjny. Kształt miejsc kontaktu może przybierać formę linii, punktu lub powierzchni. Według A. Hohmana i W. Hilschera w miarę upływu lat, na skutek minimalnych ruchów zębów, kontakt punktowy zmienia się najpierw w liniowy, a następnie powierzchniowy.[3] Kontakty styczne występujące w naturalnym uzębieniu stanowią miejsce redystrybucji skośnych sił okluzyjnych na sąsiednie zęby.[4] Chronią dzięki temu aparat zawieszeniowy zęba przed urazem. Utrzymują stabilność i integralność łuku zębowego. Ponadto zapobiegają wtłaczaniu pożywienia w przestrzenie międzyzębowe i jego konsekwencjom.[5] W odcinku przednim uzębienia stanowią ważny aspekt estetyczny i wpływają na prawidłową fonetykę.[6]

Siła, z jaką oddziałują na siebie zęby sąsiednie – PCS (ang. proximal contact strenght) – nie jest wartością stałą. Zależy od wielu czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Najważniejsze z nich to pozycja żuchwy względem szczęki (spoczynkowa, maksym...

  • niepożądane przemieszczenia zębów i ich rotacje,
  • przeciążenia aparatu zawieszeniowego,
  • wtłaczanie pożywienia w przestrzenie międzyzębowe.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Siła kontaktu stycznego a rodzaj formówek

Punkty styczne są najbardziej wypukłymi częściami powierzchni stycznych, którymi zęby sąsiednie przylegają do siebie. Termin punkty styczne nie jest precyzyjny. Kształt [...]

Kształt powierzchni stycznej a rodzaj formówek

Kształt powierzchni stycznej (ang. proximal contour) jest rozpatrywany w relacji okluzyjno-dziąsłowej oraz policzkowo-językowej i podniebiennej. Rekonstruowany kontur nie powinien być przesadnie [...]

Nawis brzeżny po wypełnieniu a rodzaj formówek

Ostatnim, ale nie mniej ważnym czynnikiem decydującym o sukcesie terapeutycznym jest ewentualna obecność i wielkość nawisu brzeżnego. Znane są metody jego [...]

Podsumowanie

Jak wynika z analizy dostępnego piśmiennictwa, nie opracowano dotychczas systemu matryc gwarantującego uzyskanie idealnych parametrów rekonstruowanych powierzchni stycznych. Obserwacje własne i [...]

Do góry