Program edukacyjny
Zęby dwoiste – sposoby postępowania na podstawie przeglądu piśmiennictwa
Dr n. med. Anna Jarząbek
Dr n. med. Karolina Węsierska
Dr n. med. Magdalena Gońda-Domin
Zęby dwoiste są przyczyną wielu problemów estetycznych, medycznych i psychologicznych. W zależności od przyczyny wyróżnia się kilka typów zębów dwoistych: zlane, zrośnięte, bliźniacze. Stanowią duże wyzwanie w praktyce lekarza dentysty, a ich leczenie wymaga współpracy lekarzy wielu specjalności i obejmuje m.in.: zabiegi z zakresu ortodoncji, endodoncji, chirurgii i stomatologii zachowawczej.
Zaburzenia w procesie odontogenezy są przyczyną nieprawidłowości w stałym i mlecznym uzębieniu. Wpływają na liczbę i wygląd zębów, zakłócają ząbkowanie, przyczyniają się do rozwoju próchnicy, chorób przyzębia, wad zgryzu i innych nieprawidłowości ortodontycznych, takich jak diastema, stłoczenie zębów, zmiany długości łuków zębowych.[1-3] Mogą prowadzić do wielu problemów estetycznych, medycznych i psychologicznych. Do tych anomalii należą zęby dwoiste, w piśmiennictwie obcojęzycznym nazywane double tooth. Już na etapie terminologii pojawiają się trudności, ponieważ równie często używa się nazw:
- zęby bliźniacze,
- zęby zlane,
- zęby zrośnięte,
- fuzja,
- geminacja itp.
Zęby dwoiste – trzy postaci wady
Zęby dwoiste to zaburzenie kształtu lub wielkości zębów. W piśmiennictwie polskim wyróżnia się trzy postaci tej wady:
Zęby zrośnięte – są to zęby, w których doszło do połączenia korzeni poprzez cement, ale z zachowaniem oddzielnych kanałów korzeniowych i komór oraz osobnych koron. Do połączenia dochodzi w takim momencie rozwoju zębów, gdy formują się korzenie, a korony są już w pełni ukształtowane. Zęby zrośnięte są objawem patognomonicznym dyzostozy obojczykowo-czaszkowej.
Zęby zlane – powstają na skutek połączenia dwóch lub więcej zawiązków w czasie, gdy ich korony nie są jeszcze zmineralizowane. Połączenie może być częściowe lub całkowite, tzn. tylko przez szkliwo lub przez szkliwo i zębinę. Zęby zlane mogą mieć:
- odrębne komory i kanały korzeniowe,
- wspólną komorę, ale oddzielne kanały korzeniowe,
- wspólną dużą komorę i jeden wspólny kanał korzeniowy.
Powstanie zęba zlanego może doprowadzić do zmniejszenia liczby zębów, ale jeśli zlanie obejmie ząb właściwy z dodatkowym (ząb dodatkowy ma budowę prawidłową) lub nadliczbowym (ząb nadliczbowy ma budowę nieprawidłową), liczba zębów nie zmniejszy się.
Zęby bliźniacze – powstają na skutek podziału jednego zawiązka zęba w stadium formowania komory. Powstaje jeden korzeń z jednym kanałem korzeniowym oraz jedna szeroka korona z wyraźną bruzdą i dużą, wspólną komorą.[4-6]
Terminologia
W terminologii zagranicznej nie wyróżnia się zębów zrośniętych, dzieli się zęby dwoiste tylko na dwa rodzaje: fuzję zębów (teeth fusion, dentes confusi) i geminację (dentes geminati, twinned teeth).
