Badania
Nowe spojrzenie na etiopatogenezę i leczenie bruksizmu
Zuzanna Kobiela1
Aleksandra Grocholska1
Marta Szczepaniak2
Dr n. med. Irena Duś-Ilnicka2
Bruksizm, w wyniku zmiany etiologii, został uznany za schorzenie mogące objawiać się zarówno w dzień (bruksizm dzienny) w postaci zaciskania szczęk, jak i w nocy (bruksizm nocny) w postaci zaciskania, zgrzytania i ścierania zębów. Ta parafunkcja może powodować zmiany w strukturze uzębienia i prowadzić do upośledzenia funkcji żucia lub objawowych bólów głowy pacjenta.
Bruksizm to schorzenie definiowane przez naukowców jako nawykowe zaciskanie zębów lub zgrzytanie zębami. Ta parafunkcjonalna aktywność mięśni układu stomatognatycznego, która może prowadzić do ich zmęczenia i bólu, wymaga leczenia w celu ograniczenia szkodliwych efektów obserwowanych u pacjenta z tym schorzeniem. W przebiegu leczenia bruksizmu zalecane jest podejście holistyczne:
- obserwacja osobista,
- rozluźnianie mięśni układu stomatognatycznego,
- zastosowanie szynoterapii,
- kontrola uzupełnień i stanu zdrowia jamy ustnej połączona z terapią schorzeń ogólnoustrojowych.
Bruksizm jest powszechnie rozpoznawany przez klinicystów stomatologii, neurologii i psychiatrii.[1]
Definicja tej parafunkcji z 2013 roku, nadana przez międzynarodowe forum ekspertów w zakresie bruksizmu, została określona jako repetowana aktywność szczęki, która może objawiać się w dzień i w nocy.[2] W 2018 roku argumentowano, że bruksizm dzienny jest spowodowany podwyższoną aktywnością mięśni żwaczy pojawiającą się w stanie wybudzenia charakteryzującą się repetowanym kontaktem powierzchni zębów i zaciskaniem żuchwy. Bruksizm nocny zaś określono mianem aktywności mięśni żujących podczas snu, charakteryzowanej jako rytmiczna (fazowa) lub nierytmiczna (toniczna).[2] Uważany jest za szkodliwy i destrukcyjny proces prowadzący do niefunkcjonalnego starcia zębów, które występuje w sytuacjach innych niż proces żucia, połykania lub fonacji. Ruchy żuchwy obserwowane w przebiegu bruksizmu wymuszają na mięśniach żucia nieprawidłowe wzorce ruchowe, co skutkuje nadczynnością mięśni i generuje bolesne objawy. Proces ten dodatkowo zmniejsza koordynację mięśni, kiedy wywierana przez niego siła przewyższa zdolność adaptacyjną układu stomatognatycznego.[3]
W zależności od pory dnia, w której występują objawy, według zmienionej klasyfikacji schorzenia wyróżniany jest bruksizm nocny i dzienny, które różnią się między sobą patogenezą.
Bruksizm dzienny charakteryzuje się, oprócz innych czynników, podświadomym zaciskaniem zębów wiązanym przez naukowców ze zwiększonym napięciem emocjonalnym. Natomiast bruksizm nocny polega na zgrzytaniu zębami, czemu towarzyszą fazowe, toniczne bą...
