Jednym z najskuteczniejszych środków minimalizowania ryzyk prawno-finansowych towarzyszących wykonywaniu zawodu lekarza dentysty jest wybór odpowiedniej polisy ubezpieczenia. Powinna ona być dostosowana do formy prawnej wykonywania zawodu (działalność gospodarcza, umowa o pracę, kontrakt medyczny) oraz rodzaju udzielanych świadczeń (np. stomatologia estetyczna). W wielu przypadkach dobrym rozwiązaniem będzie rozszerzenie zakresu ochrony ubezpieczeniowej o tzw. ubezpieczenia dobrowolne.

Podstawowe pojęcia, których znajomość ułatwi lekarzowi dentyście wybór polisy

Wybierając ubezpieczenie obowiązkowe lub dobrowolne, warto znać kilka podstawowych pojęć z zakresu prawa ubezpieczeń. Ważne dla ochrony ubezpieczeniowej definicje zawarte są w tzw. ogólnych warunkach ubezpieczenia (OWU). Różnią się one w zależności od firmy ubezpieczeniowej. Trzeba się z nimi zapoznać, aby wiedzieć, jakie ciążą na nas obowiązki, jak czytać OWU oraz jak kształtują się zasady odpowiedzialności naszego ubezpieczyciela. Do najważniejszych pojęć należą:

• Szkoda na osobie – śmierć, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia oraz straty osoby trzeciej (pacjenta), która doznała tej szkody, w tym także utracone korzyści i szkoda niemajątkowa pozostające z tą szkodą w normalnym związku przyczynowym.
• Szkoda w mieniu – utrata, zniszczenie lub uszkodzenie rzeczy ruchomej albo nieruchomości oraz straty osoby trzeciej (pacjenta, pracodawcy), w tym także utracone korzyści, pozostające z tą szkodą w normalnym związku przyczynowym.
• Odpowiedzialność cywilna – odpowiedzialność cywilna osób objętych ubezpieczeniem za szkodę w mieniu lub na osobie wyrządzona osobom trzecim (pacjentom), z którymi łączy je jakakolwiek umowa (np. świadczenie medyczne), w związku z wykonywaną umową lub przy okazji wykonywania tej umowy, a także wskutek jej nieprawidłowego wykonania (tzw. odpowiedzialność kontraktowa). Jest to również odpowiedzialność cywilna za szkody wyrządzone bez związku z wykonywaniem tej umowy, jej niewykonaniem lub nieprawidłowym wykonaniem (tzw. odpowiedzialność deliktowa). Mówiąc jeszcze prościej, odpowiedzialność cywilna z tytułu udzielania świadczeń zdrowotnych w praktyce wiąże się z obowiązkiem naprawienia szkody wyrządzonej pacjentowi na skutek niezachowania należytej staranności. Naprawienie szkody następuje poprzez obowiązek wypłaty odszkodowania, zadośćuczynienia, a nawet comiesięcznej renty. W przypadku zawarcia przez lekarza dentystę umowy ubezpieczenia OC powyższe obowiązki w zakresie naprawienia szkody wyrządzonej pacjentowi przejmuje na siebie ubezpieczyciel.
• Wyłączenia z zakresu ochrony – ograniczenia odpowiedzialności ubezpieczyciela wynikające z powszechnie obowiązujących przepisów prawa lub umowy ubezpieczenia. Na przykład można wskazać, iż ustawowe wyłączenia z zakresu odpowiedzialności ubezpieczyciela w ramach OC obowiązkowego dotyczy szkód: 1) polegających na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie mienia; 2) powstałych w wyniku nałożenia kar umownych; 3) powstałych wskutek działań wojennych, stanu wojennego, rozruchów, zamieszek, a także aktów terroru.
• Suma gwarancyjna – określona w umowie ubezpieczenia kwota stanowiąca górną granicę odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.

Kiedy lekarz dentysta powinien wybrać ubezpieczenie obowiązkowe, a kiedy dobrowolne

Podstawowe pytanie, jakie musi zadać sobie lekarz dentysta chcący podjąć prawidłową decyzję ubezpieczeniową, dotyczy tego, w jakiej formie prawnej wykonuje swój zawód (umowa o pracę, działalność gospodarcza, umowa cywilnoprawna).

Etat, umowa-zlecenie – ubezpieczenie dobrowolne

Stomatolog zatrudniony na podstawie umowy o pracę nie musi posiadać polisy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Jeśli osoba wykonująca zawód na tzw. etacie podczas wykonywania obowiązków pracowniczych nieumyślnie wyrządzi szkodę osobie trzeciej (np. pacjentowi), do jej naprawienia zobowiązany jest pracodawca. W tej sytuacji pracodawca może jednak obciążyć lekarza kwotą odpowiadającą wysokości szkody. Nie może być ona wyższa niż trzymiesięczne wynagrodzenie przysługujące pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.