Wstęp

Infekcyjne i zapalne choroby krtani u dzieci mogą rozwijać się na jednym lub na wszystkich piętrach narządu, często współistnieją ze zmianami w innych odcinkach dróg oddechowych. Choroba, powodując nawet niewielki obrzęk, prowadzi do zaburzeń oddychania. Krtań dziecięca od krtani dorosłego różni się bowiem kształtem, konsystencją tkanek, wielkością i ustawieniem względem kręgosłupa. Okolica podgłośniowa jest odcinkiem dróg oddechowych ograniczonym chrząstką pierścieniowatą, który uniemożliwia przechodzenie obrzęku na okoliczne tkanki. Przewężenie dróg oddechowych objawia się:

• głośnym oddechem (stridor)
• uczynnieniem dodatkowych mięśni oddechowych
• zmianą koloru skóry, sinicą
• kaszlem
• trudnościami w połykaniu
• niespokojnym snem.

Klasyfikacja

Zmiany zapalne górnego odcinka dróg oddechowych można podzielić ze względu na przyczyny na:

• infekcyjne (zakaźne)
  • wirusowe (ostre wirusowe podgłośniowe zapalenie krtani)
  • ostre nagłośniowe zapalenie krtani
  • bakteryjne zapalenie tchawicy
  • błonicze zapalenie krtani i tchawicy
  • gruźlicze
• chemiczne
  • refluks żołądkowo-przełykowy
  • oparzenia chemiczne
• pourazowe
  • uraz pointubacyjny
  • ciała obce
• zapalne
  • młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (juvenile rheumatoid arthritis)
  • wrodzony obrzęk naczynioruchowy (hereditary angioedema)
  • ziarniniak Wegenera
  • anafilaksja
  • zespół Stevensa-Johnsona.

Etiologia

Zapalenie krtani obejmuje heterogenne grupy chorób krtani, tchawicy i oskrzeli. U dzieci choroba powoduje zwężenie dróg oddechowych, co utrudnia oddychanie, wywołuje szczekający kaszel, chrypę i stridor. Ostre wirusowe podgłośniowe zapalenie krtani (krup wirusowy) występuje między 6 m.ż. a 6 r.ż., przy czym szczyt zachorowań przypada na 2 r.ż. Częściej chorują chłopcy niż dziewczynki (1,5:1), a największą liczbę zachorowań odnotowuje się w okresie jesienno-zimowym.

Zapalenie krtani najczęściej jest spowodowane przez wirus paragrypy (prawie 75% wszystkich przypadków). Najpowszechniejszy jest ludzki wirus paragrypy typu 1 (HPIV-1), który powoduje 18% wszystkich zachorowań na wirusową postać zapalenia krtani. Infekcje o tej etiologii mają najcięższy przebieg. Zapalenie krtani i tchawicy mogą także powodować wirusy grypy A i B, a ponadto adenowirusy, rynowirusy, RSV i enterowirusy.

Do zapalenia krtani u dzieci predysponuje niska temperatura i mała wilgotność, zanieczyszczenie powietrza oraz bierne palenie. U dzieci z chorobą refluksową i atopią ryzyko nawrotu zapalenia jest większe, choroba pojawia się w młodszym wieku i ma gwałtowniejszy przebieg.