Przewlekła profilaktyka przeciwbakteryjna

Ze względu na potencjalne ryzyko nawrotów zakażeń układu moczowego i ryzyko powstania nowych blizn pozapalnych do niedawna standardowo stosowano przewlekłą profilaktykę przeciwbakteryjną. Polegała ona na podawaniu codziennie jednej dawki chemioterapeutyku, zazwyczaj nitrofurantoiny lub trimetoprimu. W przypadku stwierdzenia odpływu pęcherzowo-moczowodowego zalecano kilkuletnie leczenie profilaktyczne.

Wyniki badań prospektywnych i metaanaliz podważyły zasadność takiego postępowania. Z przeglądu piśmiennictwa bazy Cochrane z 2011 r. wynika, że chociaż przewlekła profilaktyka przeciwbakteryjna umiarkowanie zmniejszała częstość nawrotów, to efekt ten nie był widoczny we wszystkich badaniach, a dodatkowo towarzyszył mu wzrost oporności na stosowane leki.

Ryzyko powstania blizn pozapalnych

Z badań prospektywnych opublikowanych w ostatnich latach wynika, że ryzyko powstania nowych blizn pozapalnych zależy od:

• wieku
• okresu od ostatniego epizodu ZUM
• rodzaju wady.

Wiek

Na rozwój blizny pozapalnej najbardziej narażone są dzieci do 4 r.ż. U dzieci po 4 r.ż. rzadko dochodzi do powstawania nowych blizn.

Okres od ostatniego epizodu ZUM

Zakażenie najczęściej nawraca we wczesnym okresie po poprzednim epizodzie ZUM. Kolejne zakażenie stwierdza się:

• u 47% dzieci w ciągu 3 miesięcy po wcześniejszym zakażeniu
• u 76% dzieci w ciągu 6 miesięcy po pierwszym zakażeniu.

W tym okresie ryzyko nawrotu nie różni się u chłopców i dziewczynek. W późniejszym okresie nawroty występują głównie u dziewczynek.

Rodzaj wady

Z badań Swedish Reflux Trial wynika, że u chłopców z odpływem pęcherzowo-moczowodowym (nawet wysokim) blizny mają charakter wrodzony i są obecne już w trakcie pierwszego epizodu zakażenia. Ryzyko powstania nowych blizn pozapalnych jest duże u dziewczynek z zakażeniami i towarzyszącymi wysokimi odpływami pęcherzowo-moczowodowymi. Profilaktyka przeciwbakteryjna w tej grupie pacjentek skuteczniej zapobiega powstaniu nowych blizn niż placebo lub leczenie endoskopowe.

Ryzyko wyindukowania oporności bakterii

Przewlekłe stosowanie chemioterapeutyków zwiększa ryzyko wyindukowania oporności bakterii. W badaniach prospektywnych prowadzonych w Europie i w Australii wykazano, że częstość hodowania opornych szczepów E. coli była ponaddwukrotnie większa u dzi...