Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Stany Nagłe” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Komorowe zaburzenia rytmu serca

Andrzej Przybylski

Klinika Zaburzeń Rytmu Instytutu Kardiologii w Warszawie

Wstęp

W warunkach prawidłowych każdy cykl pracy serca rozpoczyna się w węźle zatokowym zlokalizowanym w prawym przedsionku, w okolicy ujścia żyły głównej górnej. W komorowych zaburzeniach rytmu ośrodek, w którym rozpoczyna się depolaryzacja, znajduje się w prawej lub lewej komorze serca. Obraz kliniczny komorowych zaburzeń rytmu serca jest bardzo zróżnicowany – od bezobjawowych pojedynczych pobudzeń do migotania komór, które prowadzi do śmierci chorego, jeśli nie zostanie szybko przerwane defibrylacją.

Podział (na podstawie wytycznych ACC/AHA/ESC)

Ze względu na objawy kliniczne

• Zaburzenia stabilne hemodynamicznie:

– bezobjawowe

– skąpoobjawowe: uczucie nierównej, mocnej pracy serca, kołatanie serca, niepokój związany w pracą serca, czasem uczucie ucisku w klatce piersiowej, szyi, gardle lub nadbrzuszu, ograniczenie tolerancji wysiłku.

• Zaburzenia niestabilne hemodynamicznie:

– zasłabnięcie: osłabienie, zawroty głowy, mroczki przed oczami, duszność

– utrata przytomności: nagła utrata przytomności z utratą pozycji ciała oraz samoistnym powrotem świadomości.

• Nagłe zatrzymanie krążenia.

• Nagły zgon sercowy.

Klasyfikacja elektrokardiograficzna

• Nieutrwalony częstoskurcz komorowy (nsVT – non-sustained ventricular tachycardia):

– pochodzenie komorowe

– czas trwania: >3 pobudzeń, ale <30 s

– częstość >100/min (cykl <600 ms)

– morfologia zespołów QRS: jednakowy (monomorficzny) lub różnokształtny (polimorficzny).

• Utrwalony częstoskurcz komorowy (sVT – sustained VT):

– czas trwania >30 s lub krócej, jeśli wymagał wcześniejszego przerwania ze względu na objawy

– morfologia zespołów QRS: jednakowy (monomorficzny) lub różnokształtny (polimorficzny).

! Częstym źródłem nieporozumień jest mylenie SVT (częstoskurcz nadkomorowy – supraventricular tachycardia) i sVT (utrwalony częstoskurcz komorowy – sustained ventricular tachycardia). 

Polimorficzny częstoskurcz komorowy typu torsade de pointes: wielokształtny VT związany z wydłużeniem QT lub QTc, charakterystyczna jest oscylacja wierzchołków zespołów QRS wokół linii izoelektrycznej.

Trzepotanie komór: miarowa, monomorficzna arytmia komorowa o częstości >300 min (odstęp RR <200 ms), nie ma linii izoelektrycznej między kolejnymi zespołami QRS.

Migotanie komór (VF – ventricular fibrillation): nieregularny rytm komorowy o częstości >300/min, wyraźna zmienność amplitudy i kształtów zespołów QRS.

Klasyfikacja etiologiczna

Najczęstszymi przyczynami komorowych zaburzeń rytmu są: