Wstęp

Zmiany niedotlenieniowo-niedokrwienne w przebiegu niedotlenienia okołoporodowego mogą powodować morfologiczne lub czynnościowe uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego oraz zaburzać proces jego dojrzewania.

Wczesne następstwa

Wczesne następstwa niedotlenienia to:

• przejściowe ostre zaburzenia neurologiczne, czyli encefalopatia niedotlenieniowo-niedokrwienna

• niedotlenienie wielonarządowe

• zgon.

Późne następstwa

Późne następstwa niedotlenienia okołoporodowego to:

• mózgowe porażenie dziecięce

• upośledzenie umysłowe

• małogłowie

• padaczka

• zaburzenia widzenia

• zaburzenia słuchu

• wybiórcze opóźnienie rozwoju mowy

• specyficzne kłopoty w uczeniu się

• niezręczność ruchowa

• niektóre zaburzenia psychiatryczne, w tym zaburzenia emocjonalne, zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD – attention deficit hyperactivity disorder).

Definicja

Encefalopatia niedotlenieniowo-niedokrwienna (ENN) jest stanem klinicznym występującym u noworodka bezpośrednio po porodzie i charakteryzującym się trudnościami z podjęciem i utrzymaniem własnego oddechu oraz obecnością od pierwszej doby życia zespołu neurologicznego pod postacią zaburzeń świadomości, obniżenia napięcia mięśniowego i (często, ale nie zawsze) drgawek.

Epidemiologia

ENN występuje u 2–4 noworodków na 1000 żywych urodzeń. Obraz kliniczny ENN podlega ewolucji w kolejnych dniach życia.

Klasyfikacja

Zgodnie z klasyfikacją Sarnatów wyróżnia się 3 stopnie ciężkości ENN.

ENN I° (łagodna)

Obraz kliniczny

Objawy występują głównie w pierwszej dobie życia. Sporadycznie mogą utrzymywać się do 2–3 doby życia, ale ich nasilenie wyraźnie się zmniejsza. Należą do nich:

• zaburzenia stanów snu i czuwania (noworodek nie płacze bezpośrednio po porodzie, później nie zapada w głęboki sen; w dalszym okresie obserwuje się przewagę czuwania nad snem)

• nadpobudliwość

• drażliwość

• drżenia kończyn

• wygórowanie odruchów pierwotnych (głównie odruchu Moro, który może być wywoływany przez bardzo słabe bodźce)

• łagodnie wyrażone obniżenie napięcia mięśni osiowych ciała (nie zawsze)

• niewielkie problemy z karmieniem (dziecko sygnalizuje płaczem głód, ale nie najada się).