WSTĘP

U noworodków wymagających intensywnej terapii nieprawidłowości metabolizmu wapnia i magnezu są częste, mogą występować łącznie (np. hipomagnezemia i hipokalcemia) lub pojedynczo (np. hipokalcemia).

Normy

Wapń całkowity

Zwykle za prawidłowy zakres stężenia jonów wapnia całkowitego (tCa²⁺) we krwi noworodków w pierwszym tygodniu życia uznaje się 2,25–2,65 mmol/l (9,0–10,6 mg/dl).

Wapń zjonizowany

Większe znaczenie kliniczne ma frakcja wapnia zjonizowanego (iCa²⁺) jako postać aktywna metabolicznie. Za prawidłowy zakres stężenia we krwi noworodków powyżej 3 doby życia uznaje się przedział 1,22–1,24 mmol/l (4,88–4,96 mg/dl).

Stężenie wapnia zjonizowanego zależy od:

• interakcji jonów wapnia całkowitego

• równowagi kwasowo-zasadowej

• stężenia albumin we krwi.

Magnez

Prawidłowe stężenie jonów Mg²⁺ w surowicy wynosi 0,6–1,0 mmol/l (1,6–2,4 mg/dl). Prawidłowa podaż magnezu zapobiegająca niedoborom powinna wynosić 8–15 mg/kg/24 h.

Hipokalcemia

Hipokalcemia to najczęstsze zaburzenie przemiany wapnia i magnezu. Może wystąpić zarówno u noworodków przedwcześnie urodzonych, jak i donoszonych.

Definicja

Hipokalcemię rozpoznaje się, jeśli stężenie:

• jonów wapnia całkowitego w surowicy wynosi

– u noworodków donoszonych <2,0 mmol/l (<8,0 mg/dl)

– u wcześniaków <1,75 mmol/l (<7,0 mg/dl)

• wapnia zjonizowanego w surowicy wynosi <1,0 mmol/l (<4 mg/dl).

Przyczyny

Przyczyny hipokalcemii to:

• wcześniactwo

• niedotlenienie okołoporodowe

• kwasica

• podaż wodorowęglanu sodu w celu wyrównania kwasicy

• zespół aspiracji smółki

• wstrząs

• sepsa

• cukrzyca matczyna

• niedobory żywieniowe (np. późna hipokalcemia z powodu karmienia krowim mlekiem)

• hipomagnezemia

• zespół DiGeorge’a spowodowany brakiem przytarczyc

• matczyna nadczynność przytarczyc

• leki moczopędne (furosemid)