Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Wielka Interna. Endokrynologia” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Fizjologia dojrzewania płciowego

Tomasz E. Romer

WSTĘP

Dojrzewanie płciowe jest rozwojem wtórnych cech płciowych z towarzyszącymi zmianami budowy ciała i psychiki. Proces ten jest wyrazem przygotowania do funkcji rozrodczych i rodzicielskich. Przejście z okresu dzieciństwa do pełnej dojrzałości płciowej trwa średnio 3-6 lat. Okres dojrzewania jest ostatnim etapem różnicowania płci.

ZMIANY BUDOWY CIAŁA W OKRESIE DOJRZEWANIA PŁCIOWEGO

POCZĄTEK POKWITANIA

Początek dojrzewania objawia się najczęściej:

  • u dziewcząt – pojawieniem się tkanki gruczołowej w okolicy obwódki sutka (telarche)
  • u chłopców – powiększeniem jąder (do >3 ml).

Proces ten charakteryzuje się dużą zmiennością osobniczą. Pierwsze objawy dojrzewania pojawiają się między 8 a 13 r.ż. u dziewcząt i między 9 a 14 r.ż. u chłopców. Ten zakres przyjęto za prawidłowy na podstawie badań statystycznych.

ROZWÓJ NARZĄDÓW PŁCIOWYCH

Do objawów dojrzewania należy m.in. rozwój (anatomiczny i funkcjonalny) wewnętrznych i zewnętrznych narządów płciowych, któremu towarzyszy przebarwienie skóry i rozwój owłosienia płciowego.

System oceny drugorzędowych cech płciowych wg Tannera

Prosty i powszechny sposób oceny stopnia rozwoju płciowego u dziewcząt i chłopców opiera się na ocenie rozwoju owłosienia płciowego (u obu płci), gruczołów piersiowych (u dziewcząt) i zewnętrznych narządów płciowych (u chłopców). System ten wyróżn...