Wprowadzenie

Zasady bezpiecznego wycięcia tarczycy opracował pod koniec XIX wieku szwajcarski chirurg Theodor Kocher (laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny w 1909 r.). Od tego czasu rozpoczęto chirurgiczne leczenie łagodnych chorób tego gruczołu. Wcześniej próby takie podejmowano sporadycznie, ponieważ śmiertelność wśród operowanych przekraczała 90%. Zasady wprowadzone przez Kochera zmniejszyły to ryzyko <2,5%.

Obecnie ryzyko związane z operacjami tarczycy jest liczone w ułamkach procenta, a odsetek poważnych powikłań pooperacyjnych nie przekracza 2-3%. Operacja jest zatem metodą bezpieczną i pozwalającą skutecznie leczyć większość osób dotkniętych chorobami tarczycy, gdy zawiodły metody zachowawcze.

Wskazania do operacji

Najczęstszym wskazaniem do operacji usunięcia tarczycy jest wole. W populacji polskiej jest to zwykle wole wieloguzkowe.

Samo powiększenie tarczycy, także w postaci rozrostu wieloguzkowego, nie jest wskazaniem do leczenia chirurgicznego. Pojawiają się one, gdy ryzyko powodowane przez wole przekracza 2-3%, czyli jest większe niż ryzyko zabiegu.

Ograniczenie się do okresowej kontroli endokrynologicznej jest zalecane u chorych, u których wole guzkowe:

• jest małe i niezłośliwe
• nie uciska narządów szyi
• wytwarza dostateczną ilość tyroksyny.

Wskazania

Wskazania do wycięcia tarczycy są następujące:

• wole szybko rosnące, gdy jego objętość przekroczy co najmniej dwukrotnie objętość prawidłowej tarczycy (w populacji polskiej 25-30 ml)
• wole powodujące ucisk narządów sąsiednich, niezależnie od jego wielkości:
  • wole o objętości 50-60 ml zwykle zaczyna uciskać struktury szyi
  • narządem uciskanym najczęściej jest tchawica
• wole zstępujące za mostek – zwykle powoduje ucisk:
  • tchawicy
  • dużych żył
  • przełyku
• wole nadczynne, jeśli leczenie zachowawcze jest nieskuteczne lub niemożliwe:
  • nadczynne wole wieloguzkowe (najczęstsze przypadki)
  • wole Basedowa, w przebiegu którego objętość tarczycy przekracza 60 ml – leczenie zachowawcze jest wówczas nieskuteczne
• rozpoznanie lub podejrzenie nowotworu złośliwego w obrębie wola.