Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Wielka Interna. Endokrynologia” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Zespoły oporności na hormony tarczycy

Tomasz Bednarczuk, Marek Niedziela

Wstęp

Zespół sugerujący niewrażliwość tkanek na działanie hormonów tarczycy po raz pierwszy opisali Samuel Refetoff i wsp. w 1967 r. W 1986 r. opisano receptory jądrowe dla hormonów tarczycy (TR – thyroid hormone receptors, TR – thyroid receptors), a 3 lata później zidentyfikowano pierwsze mutacje w genie kodującym TRβ (THRB) i powiązano zespół oporności na hormony tarczycy (RTH – resistance to thyroid hormone) z mutacjami TRβ.

W ostatnich latach pojawiły się liczne nowe informacje na temat działania receptorów jądrowych dla hormonów tarczycy. Regulacja ekspresji genów docelowych przez TR jest bardzo złożona. Istotne są m.in.:

  • aktywny transport T4 i T3 przez błonę komórkową
  • wewnątrzkomórkowy metabolizm hormonów tarczycy przez dejodynazy jodotyroninowe
  • szybkości transportu T3 do jądra komórkowego
  • zdolność receptorów jądrowych dla hormonów tarczycy do tworzenia homo- i heterodimerów z innymi receptorami jądrowymi
  • wiązanie receptorów jądrowych dla hormonów tarczycy z promotorami genów docelowych
  • wiązanie receptorów jądrowych dla hormonów tarczycy z T3
  • interakcja receptorów jądrowych dla hormonów tarczycy z innymi czynnikami białkowymi (korepresorami lub koaktywatorami)
  • inicjacja transkrypcji genów zależnych od hormonów tarczycy.

W ostatnich latach opisano też mutacje w genach kodujących białka transportujące hormony tarczycy i wpływające na metabolizm hormonów tarczycy. Dlatego postuluje się, żeby pojęcie „zespołów zmniejszonej wrażliwości na hormony tarczycy” (RSTH – reduced sensitivity to thyroid hormone) obejmowało: