Biosynteza

Głównymi mineralokortykosteroidami wydzielanymi przez korę nadnerczy są:

• aldosteron
• 11-deoksykortykosteron (DOC – deoxycorticosterone).

Aldosteron

Aldosteron jest wytwarzany w warstwie kłębkowatej kory nadnerczy, a jego sekrecję w warunkach fizjologicznych kontroluje układ renina-angiotensyna. Głównym enzymem odpowiedzialnym za syntezę aldosteronu z 11-deoksykortykosteronem jest syntaza aldosteronowa (CYP11B2). Produktami pośrednimi są kortykosteron i 18-OH-kortykosteron (ryc. 1). Gen syntazy aldosteronu wykazuje ponad 90% homologię z genem enzymu obecnego w warstwie pasmowatej i siatkowatej kory nadnerczy, 11β-hydroksylazy (CYP11B1), syntetyzującej kortyzol z 11-deoksykortyzolu i kortykosteron z 11-deoksykortykosteronu (ryc. 2).

Aldosteron jest syntetyzowany jedynie w warstwie kłębkowatej kory nadnerczy, ponieważ tylko w tej warstwie aktywna jest syntaza aldosteronowa posiadająca aktywność 18β-oksydazy i warunkująca przekształcenie 18-OH-kortykosteronu w aldosteron.

11-deoksykortykosteron (DOC)

DOC jest mineralokortykosteroidem, którego powinowactwo do receptora mineralokortykosteroidowego jest podobne jak aldosteronu. Silniej jednak i w większym stopniu niż aldosteron wiąże się z białkami osocza, co przekłada się na jego mniejszą aktywność biologiczną.

Wytwarzanie i wydzielanie

Aldosteron

Najważniejszą rolę w regulacji aktywności syntazy aldosteronowej odgrywa angiotensyna II i stężenie potasu w osoczu (podczas gdy aktywność CYP11B1 reguluje hormon adrenokortykotropowy [ACTH]). Syntezę aldosteronu wspomagają β-endorfina, endotelina i wazopresyna. Głównymi inhibitorami syntezy aldosteronu są: przedsionkowy peptyd natriuretyczny (ANP – atrial natriuretic peptide), dopamina i somatostatyny.