Wstęp

Na związek cukrzycy z problemami seksualnymi po raz pierwszy zwrócił uwagę Avicenna (960-1037). W 1910 r. Von Noorden podał, że zaburzenia potencji stwierdza się u ok. połowy chorych na cukrzycę.

Zaburzenia seksualne stanowią bardzo istotny problem u pacjentów z cukrzycą. Znacznie obniżają jakość życia, mogą obniżać poczucie własnej wartości, wyzwalać reakcje nerwicowe, sprzyjać rozwojowi depresji, pogarszać relacje partnerskie oraz stać się źródłem frustracji, zniechęcenia i niepokoju.

Zaburzenia seksualne u chorych na cukrzycę obejmują różne funkcje seksualne. Największym problemem u mężczyzn są:

• zaburzenia erekcji
• zaburzenia wytrysku (np. wytrysk wsteczny)
• osłabienie popędu seksualnego.

U kobiet zaburzenia obejmują:

• brak lub upośledzenie reakcji genitalnej po stymulacji seksualnej
• upośledzenie nawilżania pochwy skutkujące uczuciem suchości
• zmniejszenie przekrwienia narządów płciowych
• nieadekwatne nabrzmienie warg sromowych
• dyspareunia, czyli ból w czasie stosunku płciowego
• zmniejszenie popędu płciowego
• trudności w osiągnięciu orgazmu.

Celem leczenia diabetologicznego powinno być zapewnienie chorym pełnego komfortu życia, dążenie do przywrócenia i zachowania dobrego samopoczucia zarówno w sferze psychicznej, jak i somatycznej.

Rozmowa na temat seksualności

Mężczyźni

Zaburzenia erekcji są najbardziej dotkliwym zaburzeniem seksualnym. Mogą prowadzić do obniżenia poczucia własnej wartości i zakłócać relacje partnerskie, dlatego wywiad dotyczący zaburzeń seksualnych powinno się przeprowadzać bardzo delikatnie i taktownie. Pacjenci oczekują, że to lekarz będzie inicjatorem rozmowy. Każdy lekarz opiekujący się pacjentem z cukrzycą powinien co najmniej raz w roku przeprowadzić wywiad dotyczący zaburzeń erekcji.

Zaburzenia erekcji mogą być pierwszym objawem świadczącym o zmianach w naczyniach wieńcowych, dlatego stwierdzenie tych zaburzeń nakazuje diagnostykę kardiologiczną. Jest to tym ważniejsze, że wskutek wisceropatii cukrzycowej część pacjentów nie odczuwa bólów zamostkowych.

Dobrze, aby czasami w wywiadzie uczestniczyła partnerka, która może pomóc przezwyciężyć wstyd związany z poruszaniem tematów intymnych i często bardziej racjonalnie przedstawia problem. Kontakt z pacjentem ułatwiają sygnały pozawerbalne, np. uśmiech, wyraz twarzy, układ rąk. Sposób zbierania wywiadu i terminologię powinno się dostosować do poziomu intelektualnego pacjenta, tak aby były dla niego zrozumiałe. Bardzo istotna jest ocena, czy chory prawidłowo definiuje swój problem, oraz określenie przyczyny szukania pomocy.