Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Wielka Interna. Hematologia” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Badanie przedmiotowe i podmiotowe

Kazimierz Sułek

Badanie podmiotowe

Wywiad ogólny

Tylko niektóre choroby krwi dają specyficzne objawy. Większość przebiega z objawami mało charakterystycznymi, m.in. dlatego jest późno rozpoznawana.

Objawy niespecyficzne

Do niespecyficznych objawów chorób krwi należą:

  • utrata masy ciała
  • stany podgorączkowe
  • gorączka
  • nocne poty
  • zmęczenie
  • osłabienie
  • upośledzenie sprawności ogólnej
  • brak apetytu
  • kaszel.

Utrata masy ciała

Przyczyną utraty masy ciała są głównie nowotwory i choroby przebiegające z przyspieszonym metabolizmem.

Stany podgorączkowe i gorączka

Stany podgorączkowe i gorączka są częstymi objawami chorób nowotworowych krwi, np. białaczek i chłoniaków. Zwykle pojawiają się po kilku miesiącach od początku choroby. Najczęściej gorączka nie ma charakterystycznego toru; rzadko ma tor hektyczny (np. w ziarnicy złośliwej).

Gorączkę wywołują cytokiny, głównie interleukina 6. Jest ona produkowana przez niektóre komórki krwi w odpowiedzi na rozpad komórek nowotworowych lub krwinek czerwonych (np. w epizodach przełomów hemolitycznych). Zjawisku temu mogą towarzyszyć dreszcze. Podwyższona temperatura ciała może też być wynikiem infekcji.

Nocne poty

Nocne poty najczęściej występują w drugiej połowie nocy lub nad ranem. Może im towarzyszyć stan podgorączkowy lub gorączka.

Zmęczenie

Zmęczenie, złe samopoczucie lub znużenie towarzyszą wielu chorobom. Ich przyczyną jest np. niedokrwistość z niedoboru żelaza.

Osłabienie

Osłabienie przejawiające się utratą sił lub zmniejszoną tolerancją wysiłku może być spowodowane:

  • niedokrwistością
  • zaburzeniami układu nerwowego spowodowanymi chorobą krwi (np. chłoniakiem)
  • zaburzeniami biochemicznymi prowadzącymi do polineuropatii (np. makroglobulinemią Waldenströma).

Osłabieniu może towarzyszyć drętwienie, mrowienie w kończynach, niestabilność chodu itp.

Upośledzenie sprawności ogólnej

Osłabienie mięśni, zwłaszcza kończyn dolnych, może być skutkiem miopatii posteroidowej. Niedowłady i porażenia nerwów są wiodącym objawem porfirii wątrobowych oraz niedokrwistości Addisona-Biermera.

Brak apetytu

Brak apetytu zdarza się w:

  • niedokrwistości z niedoboru witaminy B12
  • chłoniakach przewodu pokarmowego
  • hiperkalcemii towarzyszącej szpiczakowi.

Znacznie częściej to działanie niepożądane cytostatyków.

Kaszel

Kaszel może być spowodowany uciskiem powiększonych węzłów chłonnych na tchawicę lub oskrzela.

Objawy specyficzne

Czasem choroby krwi i układu krwiotwórczego dają charakterystyczne objawy narządowe. Objawy te wywodzą się ze: