Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Wielka Interna. Kardiologia” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Wypadanie płatka zastawki mitralnej

Barbara Lichodziejewska

Wstęp

Wypadanie płatka zastawki mitralnej wciąż jest przedmiotem wielu badań naukowych. Istnienie tej anomalii już dawno podejrzewano na podstawie zjawisk osłuchowych, ale dopiero nowoczesne techniki obrazowe, jak angiografia i echokardiografia, doprowadziły do wyodrębnienia tej jednostki chorobowej. W 1963 r. Barlow uwidocznił wypadanie płatka mitralnego w obrazie angiokardiograficznym i przez wiele lat chorobę nazywano zespołem Barlowa. Dziś, ponad 40 lat od pierwszego rozpoznania, nadal wiele jest kontrowersji. Wciąż nie do końca wyjaśniono przyczynę choroby ani powiązanie mechanizmów patofizjologicznych z objawami klinicznymi. Kryteria diagnostyczne zmieniały się kilkakrotnie, więc dane z piśmiennictwa są nieprecyzyjne i często oparte na wątpliwych przesłankach, co przyczynia się do wielu nieporozumień i mitów. Wiarygodne doniesienia z ostatnich lat pozwalają jednak na wyodrębnienie chorych obciążonych największych ryzykiem powikłań sercowo–naczyniowych, czyli grupy wymagającej największej uwagi.

Definicja

Wypadanie płatka zastawki mitralnej (MVP – mitral valve prolapse) to zjawisko wpuklania się w czasie skurczu komory jednego lub obu płatków zastawki w kierunku lewego przedsionka. Towarzyszy mu najczęściej pogrubienie i wydłużenie płatków, wskazujące na zwyrodnienie śluzakowate (ryc. 1.).

Przez „zespół wypadania płatka zastawki mitralnej” (MVPS – mitral valve prolapse syndrome, zwany także zespołem wiotkiej zastawki) najczęściej rozumie się powiązanie wypadania płatka zastawki mitralnej z różnymi objawami klinicznymi.

Epidemiologia

Wypadanie płatka zastawki mitralnej rozpoznaje się obecnie echokardiograficznie. W pierwszych 30 latach od opisania wypadania płatka mitralnego patologię tę rozpoznawano zbyt często (przyczyną były nieprecyzyjne kryteria diagnostyczne). Dziś uważa się, że wypadanie płatka zastawki mitralnej występuje u około 2-3% osób w populacji ogólnej, z jednakową częstością u obu płci. U dzieci jest znacznie rzadsze.

U większości osób z rozpoznanym wypadaniem płatka zastawki mitralnej ryzyko powikłań jest niewielkie, są jednak pewne grupy chorych, w których częstość powikłań i śmiertelność jest większa.

Patofizjologia

Mechanizm

Pierwotne samoistne wypadanie płatka zastawki mitralnej związane jest z uszkodzeniem samych płatków zastawki. W ich tkance łącznej odkładają się mukopolisacharydy, co powoduje fragmentację włókien kolagenu, wydłużenie płatków i strun ścięgnistych. Zmiany takie nazywane są zwyrodnieniem śluzakowatym. Nieprawidłowa budowa płatków często powoduje ich niepełną koaptację i różnego stopnia niedomykalność zastawki.