Podejrzenie krwawienia z żylaków przełyku upoważnia do podania pacjentowi leku obniżającego ciśnienie wrotne nawet podczas transportu do szpitala. Po ustabilizowaniu stanu pacjenta należy wykonać gastroskopię z opaskowaniem żylaków w celu zatrzymania krwawienia. Pacjenci obciążeni dużym ryzykiem nawrotu krwawienia powinni być wcześnie kierowani do wykonania przezżylnego śródwątrobowego zespolenia wrotno-systemowego. Przebyte krwawienie z żylaków przełyku zobowiązuje do zastosowania wtórnej profilaktyki krwawienia – podawania β-adrenolityków oraz endoskopowej eradykacji żylaków.

Krwawienie z żylaków przełyku jest poważnym powikłaniem nadciśnienia wrotnego odpowiedzialnym za 70% wszystkich krwawień z górnego odcinka przewodu pokarmowego u chorych na marskość wątroby. Żylaki przełyku występują u około 40% chorych z wyrównaną i około 60% pacjentów z niewyrównaną marskością wątroby. Częstość krwawień u pacjentów z żylakami jest oceniana na 4-15% rocznie i zależy od takich czynników, jak:

• zaawansowanie choroby wątroby
• wielkość żylaków
• występowanie znamion zagrażającego krwawienia na żylakach
• wysokość ciśnienia wrotnego.
  
  

Mimo wprowadzenia nowych metod terapeutycznych i standardów postępowania, które pozwoliły na zmniejszenie śmiertelności 6-tygodniowej w ciągu ostatnich 30 lat z 50% do około 20%, krwawienie z żylaków przełyku jest bardzo poważnym stanem zagrożenia życia chorego wymagającym podjęcia natychmiastowego działania. Nawroty krwawienia z żylaków występują nawet u 60% chorych nieleczonych i są przyczyną zgonu 30% z nich.^1,2

W niniejszym artykule zostanie omówiony zakres interwencji terapeutycznych w ostrym krwawieniu z żylaków przełyku oraz metody zapobiegania nawrotowi krwawień zgodne z obowiązującymi obecnie wytycznymi.

Zabiegi resuscytacyjne

Przed przystąpieniem do zabiegów tamowania krwawienia chory z krwawieniem z żylaków przełyku wymaga zabiegów resuscytacyjnych, najlepiej na oddziale intensywnej terapii. Polegają one na:

• zapewnieniu drożności dróg oddechowych
• zapewnieniu dostępu dożylnego
• przetoczeniu płynów i krwi
• włączeniu leków obniżających ciśnienie wrotne.

Zapewnienie drożności dróg oddechowych

Zapewnienie drożności dróg oddechowych w trakcie każdego aktywnego krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego odgrywa kluczową rolę w dalszym postępowaniu. Można odnieść wrażenie, że najpewniejszym, przynoszącym największe korzyści działani...

• utrzymujące się krwiste wymioty
• niestabilność hemodynamiczna
• encefalopatia
• brak współpracy z chorym.¹