Chirurgia onkologiczna

Operacje oszczędzające u chorych na inwazyjnego raka piersi

prof. dr hab. n. med. Zbigniew I. Nowecki

dr n. med. Jacek Piechocki

Klinika Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Warszawa

Adres do korespondencji: Klinika Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, 02-781 Warszawa, ul. Roentgena 5. E-mail: nowotworypiersi@coi.waw.pl

Era nowoczesnego leczenia raka piersi rozpoczęła się w 1894 r. W tym właśnie roku William S. Halsted określił zakres leczenia chirurgicznego obejmującego operację w obrębie piersi i regionalnego spływu chłonnego. Obecne postępowanie jest tylko modyfikacją tamtej koncepcji, która w większości przyjęła formę operacji oszczędzających.

Operacja klasyczna metodą Halsteda

Na bazie zdobytych doświadczeń podczas wizyty w Europie i wykonania operacji u 50 chorych William S. Halsted opublikował w 1894 r. w „Annals of Surgery” pracę „The results of operations for the cure of cancer of the breast performed at Johns Hopkins Hospital from June 1889, to January 1894”, w której przedstawił zakres chirurgicznego leczenia raka piersi. W oryginalnej technice Halsteda obejmował on: rozległe usunięcie gruczołu piersiowego wraz z pokrywającą gruczoł skórą (ze względu na stwierdzane częste owrzodzenia lub nacieki skórne), mięśnie piersiowe oraz regionalne węzły chłonne.1 Halsted uzyskał 3-letnie okresy wolne od wznowy miejscowej na poziomie 3%, a wznowy miejscowo-regionalnej – 20%. Natomiast przeżycia 5-letnie osiągały poziom 40%, tzn. przeżywało o połowę więcej pacjentek leczonych niż nieleczonych.

Próbę poprawy wyników leczenia metodą Halsteda podjęli Handley i Urban. Proponowali oni zwiększenie rozległości operacji i wycięcie węzłów chłonnych w okolicy tętnicy piersiowej wewnętrznej wraz ze strukturami kostno-mięśniowymi i rekonstrukcję ubytku powięzią.2 Takie postępowanie jednak się nie upowszechniło. Natomiast technika i rozległość operacji zaproponowane przez Halsteda na wiele dekad zagościły w zestawie operacji wykonywanych przez chirurgów onkologów.

Pomimo upływu czasu i wykorzystania radioterapii do leczenia chorych na raka piersi odległe wyniki leczenia były porównywalne z opublikowanymi przez Halsteda w 1894 r. Przykładowo chore leczone w latach 1938-1956 w Ontario w Kanadzie uzyskały przeżycia 5-letnie na poziomie 45% przy 15% zidentyfikowanych wznów miejscowo-regionalnych.3

Postęp, który dokonywał się w naukach medycznych, oraz coraz lepsze poznawanie biologii raka piersi umożliwiły Pateyowi i Dysonowi w 1948 r. przeprowadzenie operacji z zaoszczędzeniem skóry i mięśnia piersiowego większego.4 W 1972 r. Madden zaproponował kolejną modyfikację mastektomii pozwalającą na pozostawienie obu mięśni piersiowych.5 Auchincloss kwestionował wykonywanie pełnej limfadenektomii pachowej obejmującej piętra I-III. Postulował on usunięcie piętra III węzłów chłonnych tylko w przypadku ich klinicznej zmiany.6

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Operacje oszczędzające

Rewolucję w postępowaniu chirurgicznym u chorych na raka piersi w połowie lat 70. XX w. zapoczątkował Umberto Veronesi. W swoich trzech badaniach (Trial Milano I-III) [...]

Leczenie systemowe

U niektórych kobiet w celu wykonania operacji oszczędzającej pierś leczenie radykalne rozpoczyna się od leczenia systemowego. Takie postępowanie pozwala zmniejszyć odsetek wykonywanych mastektomii [...]

Podsumowanie

W leczeniu chorych na inwazyjnego raka piersi dominuje tendencja wykonywania operacji oszczędzających (BCT). Bezpieczeństwo onkologiczne takich operacji jest porównywalne z mastektomią, lecz zdecydowanie [...]
Do góry