Sonda
Jak powinien wyglądać idealny model leczenia chorych na cukrzycę?
Iwona Dudzik
Sam diabetolog nie wystarczy, aby skutecznie walczyć z cukrzycą i jej powikłaniami. Trzeba być szczególnie ostrożnym i bardzo przewidującym. Ale czy lekarze innych specjalności znają swoją rolę? Jak układa się współpraca między nimi? Zapytaliśmy o to specjalistów diabetologów.
Prof. dr hab. med. Leszek Czupryniak, Klinika Diabetologii i Chorób Metabolicznych, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Chorzy na cukrzycę z założenia wymagają interdyscyplinarnej pomocy na każdym etapie choroby, a to oznacza konieczność współpracy między lekarzami różnych specjalności.
Pierwszym lekarzem, który prowadzi chorego, nie musi być diabetolog, wystarczy do tego lekarz POZ. Jego rolą jest edukowanie pacjentów w zakresie odpowiedniego stylu życia i zaordynowanie im leków. To bardzo ważne, ponieważ dla zapobiegania cukrzycy decydujące znaczenie ma to, czy chorzy w pierwszych latach są prawidłowo – a to oznacza dążenie do osiągnięcia normoglikemii – leczeni, czy też zostało to zaniedbane.
Tu pojawia się pierwszy problem. Lekarz POZ jest właśnie taką osobą, która mogłaby z powodzeniem tym się zająć, ale musi być wyposażony w narzędzia, czyli mieć np. do dyspozycji pielęgniarki edukacyjne. Tymczasem edukacja ta nie jest finansowana przez NFZ, a lekarze POZ mają zbyt wiele innych zadań, aby poświęcić się szczególnie tym chorym. Nie motywuje ich także to, że zlikwidowano wyższą stawkę kapitacyjną za opiekę nad tą grupą chorych. Ale nadal, choć dodatkowego finansowania nie ma, i tak zadanie to spada na lekarzy POZ, ponieważ diabetologów jest za mało.
Oprócz kłopotów z diagnozowaniem chorych z cukrzycą, sporym problem jest także fakt, że pacjenci prowadzeni przez lekarza rodzinnego otrzymują recepty na leki, ale nie mają wystarczająco często wykonywanych badań dodatkowych. A regularne badania laboratoryjne są ważne, bo czasem tylko dzięki nim można wcześnie wykryć oznaki powikłań przewlekłych cukrzycy. Nie winiłbym tu jednak lekarzy POZ, po prostu finansowanie ich działalności jest często niewystarczające, aby można było wykonywać odpowiednią ilość badań dodatkowych.
Badania ACCORD, ADVANCE i VADT, których wyniki opublikowano w 2008 roku, jednoznacznie wskazują, że konieczne jest odwrócenie struktury leczenia chorych na cukrzycę w Polsce. Nacisk należy w większym stopniu położyć na POZ, gdyż to pierwsze lata leczenia cukrzycy decydują o skuteczności zapobiegania powikłaniom naczyniowym. W związku z tym POZ powinien dostać więcej pieniędzy, skierowanych celowo na wczesne diagnozowanie i leczenie chorych na cukrzycę.
