Najnowsze zalecenia

Wytyczne NICE w opiece diabetologicznej 2016

Dr n. med. Jan Ruxer

Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii, Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi – Centralny Szpital Weteranów

Adres do korespondencji: Dr n. med. Jan Ruxer, Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi – Centralny szpital Weteranów. Ul. Żeromskiego 113, 90-549 Łódź, tel. 42 639 35 71

W lutym bieżącego roku zostały uaktualnione wytyczne diabetologiczne NICE (National Institute for Health and Care Excellence). Zalecenia NICE są zbiorem standardów opieki medycznej brytyjskiego Narodowego Instytutu Zdrowia. Dotyczą one wielu zagadnień medycyny i często różnią się od przyjętych europejskich lub krajowych schematów postępowania. Przedmiotem niniejszych rozważań będą zalecenia opieki nad chorym na cukrzycę typu 2.

Indywidualizacja opieki diabetologicznej – moje refleksje

Umieszczane od kilku lat w europejskich, amerykańskich i polskich standardach diabetologicznych zalecenia zaczynają się od podkreślenia wagi indywidualizacji w podejściu do chorego. Zagadnienie jest znane tak długo jak historia medycyny. Przeżywa jednak ostatnio kryzys wśród młodego pokolenia lekarskiego. Zapewne z tego właśnie powodu jest tak mocno podkreślane w kolejnych przewodnikach postępowania medycznego.

Odejście od skoncentrowanych na chorym jako jednostce relacji lekarz-pacjent wynika prawdopodobnie z technicyzacji medycyny, rozwoju badań dodatkowych, a w szczególności diagnostyki obrazowej, w wielu specjalnościach. Bezkrytyczna wiara w wyniki tych badań potrafi wyłączyć zdrowy rozsądek i kusi drogą na skróty, ba, bywa że usprawiedliwia brak badania przedmiotowego, a nawet podmiotowego chorego. W końcu po co je przeprowadzać, skoro wynik USG jamy brzusznej, echokardiografii, koronarografii, tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego odpowie na stawiane pytania...

Tak nowocześnie pojmowana medycyna może się obyć bez wnioskowania medycznego, diagnostyki różnicowej, a nawet poznawania obrazu rzadszych chorób – w końcu po to mamy „Dr Google”. Pamiętam, jak 25 lat temu mój szef, prof. Marc Imler, kierujący olbrzymią kliniką interny w Szpitalu Uniwersyteckim Hautepierre w Strasburgu, przestrzegał studentów medycyny przed porzuceniem tradycyjnych metod badania lekarskiego i skupieniem się wyłącznie na wynikach badań dodatkowych. Ten wspaniały internista nieraz udowodnił, że takie postępowanie wiedzie na manowce. Prowadzi lekarską młódź z pozycji intelektualistów, adeptów sztuki, w objęcia schematycznego myślenia i lepiej lub gorzej uprawianego rzemiosła.

Z drugiej strony schematy postępowania medycznego, różnego rodzaju zalecenia kliniczne, coraz częściej publikowane, wchodzą w szczegóły i pozostawiają lekarzom mniej pola na uprawianie samodzielnego myślenia. Niektóre towarzystwa naukowe sięgnęły ...

***

W tym sensie zalecenia NICE wydają się wyjątkowo rozsądne, bo nie zamykają drogi do samodzielnego myślenia i nie wiążą lekarskiej duszy. Z nimi lekarz nadal może rozwiązywać łamigłówki medyczne, czerpiąc z tego satysfakcję i zachowując się czasem ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

1. Edukacja terapeutyczna i zmiana stylu życia

W opiece nad chorym na cukrzycę to skrojone na miarę potrzeb i okoliczności przez NICE indywidualne podejście ma szczególne znaczenie, bo [...]

2. Kontrola ciśnienia tętniczego krwi

Uwaga poświęcona kontroli ciśnienia krwi wydaje się w zaleceniach NICE mniejsza niż ta, z którą pracujemy na co dzień w Polsce. [...]

3. Kontrola lipidów i ryzyka sercowo-naczyniowego

Zalecenia NICE zajmują twarde stanowisko wobec ciągle dyskusyjnego tematu stosowania leków przeciwpłytkowych u chorych na cukrzycę w prewencji pierwotnej chorób sercowo-naczyniowych: [...]

4. Kontrola glikemii

Oznaczanie HbA1c (hemoglobiny glikowanej) metodą kalibrowaną według zaleceń IFCC (International Federation of Clinical Chemistry) u chorych na cukrzycę typu 2 powinno [...]

5. Samokontrola glikemii

Wytyczne NICE zakładają, że nie stosuje się rutynowo samokontroli u chorych na cukrzycę typu 2, chyba że są leczeni insuliną, doświadczają [...]

6. Wybór leczenia farmakologicznego

Algorytm NICE dotyczący leczenia cukrzycy typu 2 opiera się na prostych i logicznych zasadach. Przede wszystkim należy ocenić skuteczność danej terapii [...]

7. Rozpoznawanie i leczenie powikłań

Pierwsze badanie oczu powinno być przeprowadzone w momencie rozpoznania cukrzycy i powtarzane co najmniej raz do roku. Zalecenia zakładają, że przesiewowe [...]

8. Podsumowanie

Ostatni rozdział zaleceń NICE poświęcony jest optymalizacji opieki i doświadczeniom chorego na cukrzycę w zderzeniu z publiczną ochroną zdrowia. Nie wiem, [...]
Do góry