Aktualne wytyczne

Chory z cukrzycą i przewlekłą chorobą nerek w stadium 3b i wyższym

Lek. Magdalena Bartmańska
Prof. dr hab. med. Andrzej Więcek

Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Adres do korespondencji: Prof. dr hab. n. med. Andrzej Więcek, FRCP (Edin.), Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, ul. Francuska 20-24, 40-027 Katowice, tel.: 322552695, faks: 322553726, e-mail: awiecek@sum.edu.pl

Przewlekła choroba nerek (PChN) to według definicji KDIGO (Kidney Disease Improving Global Outcome) utrzymujące się ≥3 miesięcy nieprawidłowości budowy lub czynności nerek mające istotny wpływ na stan zdrowia tych chorych.[1] Zaawansowanie PChN określane jest na podstawie wielkości GFR (kategoria G, szacowana na podstawie stężenia kreatyniny w surowicy) oraz wielkości albuminurii (kategoria A, oceniana na podstawie wskaźnika albumina/kreatynina w dowolnej próbce moczu lub dobowej utraty albuminy z moczem).[2]

Stratyfikacja ryzyka

Wskaźnikami uszkodzenia nerek są:

  • albuminuria,
  • aktywny osad moczu,
  • dyselektrolitemia związana z uszkodzeniem cewek nerkowych,
  • nieprawidłowości w obrazie histopatologicznym bioptatu nerki,
  • nieprawidłowości w strukturze nerek w badaniach obrazowych.


Za upośledzoną czynność nerek uznaje się eGFR <60 ml/min/1,73 m2 (kategorie G3a-G5). W przypadku niestwierdzenia uszkodzenia nerek kategorie G1 i G2 nie spełniają kryteriów PChN. Pełne rozpoznanie PChN zawiera nazwę choroby nerek (przyczynę PChN, jeżeli jest znana) wraz z odpowiednią kategorią G i A. Do najczęstszych przyczyn PChN należą:

  • cukrzycowa choroba nerek,
  • pierwotne kłębuszkowe zapalenia nerek,
  • nefropatia nadciśnieniowa,
  • cewkowo-śródmiąższowe choroby nerek,
  • wielotorbielowatość nerek.


Wśród rzadziej występujących przyczyn wymienia się np. nefropatię zaporową lub niedokrwienną, glomerulopatie wtórne do układowych chorób tkanki łącznej oraz amyloidozę.[2]

Oceniając rokowanie u chorych z PChN, należy zwrócić uwagę na następujące czynniki przyspieszające postęp choroby:

  • przyczynę,
  • wiek i płeć,
  • pochodzenie etniczne,
  • czynniki socjoekonomiczne,
  • długotrwałe narażenie na leki nefrotoksyczne,
  • palenie tytoniu,
  • choroby towarzyszące, w tym przede wszystkim nadciśnienie tętnicze lub inne choroby układu krążenia, cukrzycę, dyslipidemię i otyłość.


Stratyfikacji ryzyka dokonuje się na podstawie kategorii G i A, a wraz ze zmniejszeniem filtracji kłębuszkowej i zwiększeniem albuminurii rokowanie pacjentów znacznie się pogarsza (tab. 1).

Oznaczenie stężenia kreatyniny w surowicy oraz eGFR i albuminurii u pacjentów małego i średniego ryzyka można wykonywać raz w roku. U pacjentów wysokiego ryzyka oznaczenia takie wykonujemy 2 razy w roku, u chorych bardzo wysokiego ryzyka minimum 3 razy w roku, u chorych w kategorii G5 co najmniej raz na 3 miesiące. Wraz z postępem przewlekłej choroby nerek w celu dalszego leczenia pacjenci powinni być skierowani do specjalisty nefrologa (tab. 2).[2]

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Cukrzycowa choroba nerek

W Polsce jest ponad 2,6 mln chorych, u których rozpoznano cukrzycę, z czego leczonych jest 60 proc.[3] U ok. 40 proc. [...]

Wytyczne ERA-EDTA[13]

Stopniowa utrata czynności wydalniczej nerek i rozpoczęcie leczenia nerkozastępczego u pacjentów z cukrzycą może zarówno poprawić, jak i pogorszyć kontrolę glikemii. [...]

Europejskie wytyczne

Według europejskich zaleceń oznaczanie stężenia hemoglobiny glikowanej (HbA1c) we krwi może być stosowane jako rutynowe badanie do oceny kontroli glikemii u [...]

Podsumowanie

Opieka nad chorym z cukrzycową chorobą nerek i eGFR < 45 ml/min/1,73 m² jest w zasadzie domeną nefrologów, jednak z całą [...]
Do góry