Postępowanie z chorymi z przewlekłym bólem miednicy
Erin T. Carey, MD, MSCR1
Austin Findley, MD2
1Assistant Professor, University of Kansas Medical Center, Department of Obstetrics and Gynecology, Center for Pelvic Pain and Sexual Health, Kansas City. Dr Carey zgłasza otrzymanie wynagrodzenia od firmy Teleflex.
2Assistant Professor, Obstetrics and Gynecology, Wright-Patterson Medical Center, Wright State University Boonshoft School of Medicine, Dayton, Ohio. Dr Findley nie zgłasza żadnego konfliktu interesów związanych z treścią niniejszego artykułu.
Contemporary OB/GYN 2015; 60(1):22-43
Właściwe łączenie leków, fizjoterapii i zmian stylu życia może pomóc chorym skarżącym się na tę niekiedy uporczywą dolegliwość.
Mianem przewlekłego bólu miednicy określa się występujący niecyklicznie ból w obrębie miednicy utrzymujący się ponad 6 miesięcy, umiejscowiony poniżej pępka w rzucie miednicy, pogarszający jakość życia i wymagający przyjmowania leków.1 W Stanach Zjednoczonych każdego roku na przewlekły ból miednicy skarży się około 15% kobiet. Z tego powodu system opieki zdrowotnej ponosi znaczne koszty, szacowane na blisko 2 miliardy dolarów rocznie.2
Niejednorodny charakter przewlekłego bólu miednicy utrudnia jego ocenę i leczenie chorych. W rzeczywistości szacuje się, że u 70% pacjentek przyczyna bólu nie jest związana z zaburzeniami narządu rodnego.3 Niezależnie od etiologii (nawet po ostatecznym leczeniu, np. usunięciu macicy) przewlekły ból może wywołać nadwrażliwość ośrodkową w wyniku utrzymania czynności szlaków przewodzenia między nerwami obwodowymi a mózgiem i zmiany odbioru bólu w ośrodkowym układzie nerwowym. Teoria ta potwierdza słuszność wykorzystania w zwalczaniu przewlekłego bólu postępowania skojarzonego i leków działających ośrodkowo.4
Leki
Leki przeciwbólowe
U wielu chorych cierpiących z powodu przewlekłego bólu wykształcił się pewien poziom ośrodkowego uwrażliwienia, dzięki czemu najskuteczniejsze okażą się u nich leki działające na ośrodkowy układ nerwowy. Tradycyjne leki przeciwbólowe nadal jednak odgrywają rolę w zwalczaniu takiego bólu. U chorych z przewlekłym bólem nasilającym się okresowo można stosować, pojedynczo lub w skojarzeniu, niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), paracetamol i opioidy (tab. 1).
Działanie NLPZ polega na nieswoistym hamowaniu enzymu cyklooksygenazy (cyclooxygenase, COX), który z kolei hamuje tworzenie się prostaglandyn i tromboksanu. Najczęściej zalecanymi NLPZ są kwas acetylosalicylowy, ibuprofen i naproksen. Wśród możliwych działań niepożądanych NLPZ wymienia się zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, takie jak owrzodzenia lub krwawienie, a także upośledzenie czynności nerek, nadciśnienie tętnicze, zawał mięśnia sercowego oraz udar mózgu.
Nie wyjaśniono dotychczas rzeczywistego mechanizmu działania paracetamolu, uważa się jednak, że polega ono na hamowaniu cyklooksygenazy, zwłaszcza COX-2. Działaniami niepożądanymi są uszkodzenie wątroby, reakcje skórne oraz możliwość przedawkowania.
W zwalczaniu przewlekłego bólu wykorzystuje się wiele leków z grupy opioidów, zarówno syntetycznych, jak i naturalnych pochodnych opioidów uzyskiwanych z maku. Działanie opioidów następuje po ich związaniu się z receptorami opioidowymi w ośrodkowy...
