Powikłania przezskórnego wszczepienia zastawki aortalnej

prof. dr hab. n. med. Andrzej Ochała
dr n. med. Wojciech Wańha
dr n. med. Radosław Parma

III Klinika Kardiologii, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Adres do korespondencji: prof. dr hab. n. med. Andrzej Ochała, III Klinika Kardiologii, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, e-mail: aochala1@gmail.com

Przezskórna implantacja zastawki aortalnej coraz częściej jest metodą leczenia ciężkiej stenozy aortalnej. To zabieg mniej inwazyjny od klasycznej operacji, jednak niosący ze sobą ryzyko wystąpienia powikłań okołozabiegowych oraz odległych, jak: udar, okluzja tętnic wieńcowych, uszkodzenie mięśnia sercowego, przecieki okołozastawkowe itd. Te i inne powikłania omówiono w niniejszym artykule.

Wprowadzenie

W ostatnich latach obserwujemy istotny wzrost częstości występowania ciężkiego zwężenia zastawki aortalnej (AS – aortic stenosis), które obecnie stanowi najczęstszą wadę zastawkową serca. Jest to logiczna konsekwencja starzenia się społeczeństwa. Na szczęście równolegle można odnotować znaczący postęp w diagnostyce i leczeniu AS. Milowym krokiem było wprowadzenie do codziennej praktyki metody przezskórnej implantacji zastawki aortalnej (TAVI – transcatheter aortic valve implantation). Obecnie TAVI – zgodnie z europejskimi i amerykańskimi zaleceniami – jest leczeniem z wyboru u pacjentów nieoperacyjnych oraz stanowi alternatywę dla chirurgicznej wymiany zastawki aortalnej (SAVR – surgical aortic valve replacement) u pacjentów wysokiego ryzyka operacji. Ostatnie doniesienia wskazują, że u pacjentów średniego ryzyka operacji TAVI z dostępu udowego wiąże się z lepszym rokowaniem niż chirurgiczna wymiana zastawki aortalnej.1 Dzięki szybkiemu rozwojowi tej techniki możliwe jest osiągnięcie lepszych wyników hemodynamicznych od tych zapewnianych podczas klasycznej operacji.2

Pomimo dynamicznego postępu w technologii, miniaturyzacji systemów oraz wprowadzenia zastawek repozycjonowanych i o poprawianych właściwościach zapobiegających przeciekom okołozastawkowym TAVI wiąże się z możliwością wystąpienia powikłań okołozabiegowych oraz odległych. Jak wynika z ostatnio opublikowanych danych, śmiertelność wewnątrzszpitalna po tym zabiegu oscyluje w granicach 5-8%.3 TAVI można wykonać z dostępu przez tętnicę udową, koniuszek serca, rzadziej przez tętnicę podobojczykową, szyjną lub bezpośrednio przez aortę. Najlepsze wyniki zapewnia dostęp przez tętnicę udową wspólną, prawą lub lewą, dlatego jest wybierany w 70% przypadków.3,4 W porównaniu z dostępem przezkoniuszkowym pozwala uzyskać lepsze wyniki leczenia, zarówno w obserwacji wczesnej, jak i odległej.5,6

Kluczowym badaniem decydującym o wyborze dostępu jest spiralna wielowarstwowa tomografia komputerowa (MSCT – multislice computed tomography). Umożliwia ona ocenę tętnic udowych, biodrowych, aorty oraz dokładną ocenę pierścienia aortalnego.7,8 Diag...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Powikłania związane z dostępem naczyniowym

Tego typu powikłania są jednymi z najczęściej spotykanych przy zabiegach TAVI; w przypadku dostępu udowego występują z częstością 4,2-23% przypadków.3,11,12 Czynnikami [...]

Powikłania krwotoczne

Powikłania krwotoczne związane z TAVI podobnie jak przy SAVR czy chirurgicznych interwencjach wieńcowych są niekorzystnym czynnikiem rokowniczym. W porównaniu z SAVR [...]

Udar mózgu

Jest to jedno z najcięższych i źle rokujących powikłań TAVI. SAVR i TAVI nie różnią się pod względem częstości występowania udarów [...]

Okluzja tętnic wieńcowych

Nagłe zamknięcie ujścia tętnicy wieńcowej podczas TAVI występuje w 0,2-0,4% przypadków,3,34 podczas gdy 30-dniowa śmiertelność u tych chorych sięga aż 41%.35 [...]

Uszkodzenie mięśnia sercowego

W trakcie TAVI liczne czynniki mogą doprowadzić do okołozabiegowego uszkodzenia mięśnia sercowego z martwicą, a wzrost markerów martwicy mięśnia sercowego po [...]

Tamponada serca

<<>>

Pęknięcie opuszki aorty

Dotyczy 1,1% przypadków,40 częściej występuje podczas implantacji zastawki mocowanej na balonie. Pęknięcie zlokalizowane jest najczęściej na wysokości pierścienia zastawki lub w [...]

Przecieki okołozastawkowe

<<>> <<>>

Zaburzenia przewodzenia

Jest to jedno z częstszych powikłań zabiegów TAVI. Zaburzenia przewodzenia występują częściej po TAVI niż SAVR47 oraz częściej po implantacji klasycznej [...]

Ostre uszkodzenie nerek

Ostre uszkodzenie nerek (AKI – acute kidney injury) jest niekorzystnym czynnikiem rokowniczym po TAVI. Dotyczy 3,4-28% pacjentów, spośród których 3-7% wymaga [...]

Embolizacja zastawki

<<>> <<>> <<>> <<>>

Podsumowanie

TAVI coraz częściej stanowi metodę leczenia ciężkiego AS. Jest to zabieg mniej inwazyjny od klasycznej operacji, jednak niesie ze sobą możliwość [...]
Do góry