Nowości

Farmakoterapia: antybiotyki królują na ostrym dyżurze

Dr n. med. Katarzyna Broczek

Badanie przeprowadzone w amerykańskich szpitalach wykazało, że połowa pacjentów przyjmowanych w ramach ostrego dyżuru otrzymuje antybiotyki, głównie o szerokim spektrum działania.

Nieprawidłowe stosowanie leków przeciwbakteryjnych sprzyja występowaniu działań niepożądanych i rozwojowi patogenów opornych na leki. W celu poprawy sposobów zlecania antybiotyków analizie poddano leczenie w 183 wybranych szpitalach zlokalizowanych w dziesięciu stanach USA w wybranym dniu w okresie od maja do września 2011 roku. Przeanalizowano leczenie ponad 11 tys. pacjentów hospitalizowanych w trybie nagłym i stwierdzono, że antybiotyki stosowano u co drugiego z nich.

Nieprawidłowe stosowanie antybiotyków obejmuje:

• brak wskazań,
• niepoprawny wybór leku,
• nieodpowiednią dawkę,
• nieprawidłowy czas leczenia.

Najczęściej zalecanymi grupami antybiotyków były: fluorochinolony, glikopeptydy, penicyliny i cefalosporyny, a najczęściej stosowanymi lekami: wankomycyna, ceftriakson, piperacylina z tazobaktamem i lewofloksacyna, a połowa leczonych otrzymywała więcej niż jeden antybiotyk.

Pacjenci leczeni antybiotykiem byli starsi od nieleczonych (mediana wieku leczonych – 62 lata, nieleczonych – 53 lata), a najczęściej występujące wskazania do stosowania antybiotyków obejmowały zakażenie (75,9 proc.) i profilaktykę okołooperacyjną (19,0 proc.), natomiast u 6,9 proc. w dokumentacji medycznej brak było informacji o przyczynie zastosowania leczenia przeciwbakteryjnego. Wśród zakażeń najczęściej występowały infekcje układu oddechowego, moczowego oraz skóry i tkanek miękkich o etiologii pozaszpitalnej.

Autorzy pracy zwracają uwagę na zbyt częste stosowanie antybiotyków o szerokim spektrum działania w przypadku zakażeń pozaszpitalnych oraz na częste stosowanie wankomycyny związane prawdopodobnie z potencjalnymi zakażeniami metycylinoopornymi szczepami Staphylococcus aureus (MRSA). Ustalono natomiast, że zalecanie antybiotyków w prewencji chirurgicznej było zgodne z obowiązującymi wytycznymi. Wyniki tej analizy i innych podobnych mogą przyczynić się do bezpiecznego zmniejszenia zjawiska nieprawidłowego stosowania antybiotyków.

Do góry