Współczesna klasyfikacja alkoholizmu opiera się na charakterystyce kli­nicznej pacjentów. Nie można jednak wykluczyć, że w niedalekiej przyszłości większe znaczenie zyskają czynniki genetyczne lub metabolicz­ne.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• wymienić rodzaje alkoholizmu

• wytłumaczyć znaczenie praktyczne podziału alkoholizmu na różne rodzaje

W Polsce w ostatnich latach ponownie zwiększa się spożycie alkoholu w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na podstawie danych GUS szacuje, że w 2009 r. na jednego mieszkańca przypadło 9,06 litra wypitego 100% alkoholu, podczas gdy w roku 1999 było to 7,04 litra. Problem uzależnienia od alkoholu dotyczy w Polsce około 2% populacji – 800 tysięcy osób (wg danych szacunkowych), a z problemem współuzależnienia boryka się do 4 milionów polskich obywateli. W 2001 r. 32,9% podejrzanych o dokonanie przestępstw znajdowało się pod wpływem alkoholu, a odsetek sprawców przemocy domowej będących pod wpływem alkoholu wynosił 81%. Uzależnienie od alkoholu związane jest z istotnym pogorszeniem zdrowia fizycznego (szkody zdrowotne powstałe pod wpływem alkoholu, narażenie na choroby przewlekłe), zdrowia psychicznego (zwiększone ryzyko zaburzeń nastroju i zaburzeń psychotycznych), zmniejszeniem produktywności i często nieodwracalną dezorganizacją życia rodzinnego.

Uzależnienie od alkoholu

Zgodnie z klasyfikacją ICD-10 za zespół uzależnienia uważa się zespół zmian fizjologicznych, behawioralnych i poznawczych, w którym przyjmowanie określonej substancji dominuje nad innymi zachowaniami, które miały w przeszłości dla danej osoby większą wartość. Głównym objawem zespołu uzależnienia jest pragnienie przyjmowania określonej substancji („głód”). Do ustalenia rozpoznania zespołu uzależnienia od alkoholu konieczne jest, zgodnie z klasyfikacją ICD-10, występowanie co najmniej trzech wymienionych poniżej objawów/cech:

• silne pragnienie lub poczucie przymusu przyjmowania alkoholu
• trudności kontrolowania spożywania alkoholu (rozpoczęcia picia, ilości alkoholu, zakończenia picia)
• fizjologiczne objawy stanu odstawienia (zespół abstynencyjny) albo używanie alkoholu lub substancji o podobnym działaniu w celu zmniejszenia nasilenia lub uniknięcia objawów abstynencji
• rozwój tolerancji (do osiągnięcia wcześniejszego efektu potrzebne są coraz większe dawki alkoholu)
• narastające zaniedbywanie alternatywnych źródeł przyjemności, niezwiązanych z piciem alkoholu
• spożywanie alkoholu mimo wyraźnych dowodów na szkodliwe następstwa.