Zakrzepica żylna i tętnicza stanowi poważne zagrożenie u pacjentów onkologicznych w okresie rozpoznania i w trakcie leczenia przeciwnowotworowego. Jeżeli nie ma przeciwwskazań, profilaktykę przeciwzakrzepową należy stosować u każdego hospitalizowanego pacjenta z aktywną chorobą nowotworową. W przypadku rozpoznania ŻChZZ wstępna faza terapii nie różni się od postępowania u pozostałych pacjentów z tą chorobą, natomiast w leczeniu przewlekłym zaleca się stosowanie heparyny drobnocząsteczkowej.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• rozpoznać przypadki chorych z aktywną chorobą nowotworową wymagające profilaktyki przeciwzakrzepowej

• zlecić odpowiednią profilaktykę przeciwzakrzepową u chorych z aktywną chorobą nowotworową

• wdrożyć leczenie zakrzepicy żylnej u chorych z nowotworem

Dostępnych jest bardzo wiele danych przemawiających za tym, że ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ) istotnie wzrasta u chorych na nowotwory. W wieloośrodkowym retrospektywnym badaniu amerykańskim częstość zakrzepicy żylnej u >60 tys. dorosłych hospitalizowanych pacjentów onkologicznych wyniosła od 3 do 12% w zależności od typu nowotworu.¹ W innym badaniu oceniającym >17 tys. pacjentów poddawanych chemioterapii w trybie ambulatoryjnym ŻChZZ stwierdzono u 12,6% z nich w okresie 12 miesięcy od rozpoczęcia leczenia.² Natomiast częstość zakrzepicy żylnej w porównywalnej populacji pacjentów bez nowotworu wynosiła w tym badaniu 1,4%. Wyniki badań epidemiologicznych wskazują, że samo występowanie nowotworu zwiększa ryzyko zakrzepicy od 4 do 7 razy.³ Ryzyko to jest prawdopodobnie największe w okresie najwyższej aktywności nowotworu, tj. w ciągu kilku miesięcy po rozpoznaniu choroby oraz w przypadkach jej wznowy lub progresji.

Stwierdzenie ŻChZZ u pacjenta onkologicznego ma istotne implikacje kliniczne. Wykazano, że śmiertelność szpitalna u tych chorych jest blisko 2 razy wyższa niż u pacjentów z nowotworem bez powikłań zakrzepowych, niezależnie od stopnia zaawansowania choroby podstawowej, a ryzyko zgonu jest podwyższone nawet po roku od rozpoznania.^1,4

Zwiększone ryzyko ŻChZZ w chorobach nowotworowych ma złożone podłoże i wynika z czynników związanych z samym nowotworem, z leczeniem przeciwnowotworowym oraz ze stanami i chorobami współistniejącymi. Nowotwór może sprzyjać powstawaniu zakrzepów po...

Leczenie przeciwnowotworowe może przyczyniać się do zakrzepicy za pośrednictwem różnych mechanizmów. Leczenie operacyjne nowotworu, a zwłaszcza duże resekcje w obrębie jamy brzusznej oraz miednicy małej, istotnie zwiększa ryzyko powikłań zakrzepow...