Wypadanie płatka stanowi najczęstszą przyczynę niedomykalności zastawki mitralnej, która może prowadzić do licznych powikłań. Objawy zespołu wypadania płatka zastawki mitralnej zwykle są nietypowe. Terapia opiera się na leczeniu objawowym i zmianie trybu życia.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• rozpoznać objawy mogące wskazywać na zespół wypadania płatka zastawki mitralnej

• wdrożyć podstawową diagnostykę w kierunku zespołu wypadania płatka zastawki mitralnej

• opisać strategię postępowania terapeutycznego u chorego z zespołem wypadania płatka zastawki mitralnej

Wypadanie płatka zastawki mitralnej (MVP – mitral valve prolapse), będące wynikiem wrodzonego zwyrodnienia tkanki, jest najczęstszą przyczyną jej niedomykalności. Zespół wypadania płatka zastawki mitralnej jest pojęciem szerszym, które obejmuje zespół niespecyficznych objawów niezwiązanych zwykle z czynnościowymi następstwami niedomykalności zastawki. O ile niedomykalność mitralna jest dobrze zdefiniowaną chorobą, o tyle objawy zespołu są liczne i zróżnicowane, mają zwykle łagodny charakter i nie stanowią zagrożenia dla życia. W przeszłości sformułowano wiele opinii o ich istotności i niebezpieczeństwie, które w świetle współczesnych danych wymagają weryfikacji i są przedmiotem dalszych badań.

Dawniej częstość występowania MVP szacowano nawet do 35% w ogólnej populacji. Wynikało to z nieprzestrzegania kryteriów rozpoznania choroby oraz opierania się na szerokiej definicji patologii wykorzystywanej w echokardiografii jednowymiarowej. Po uwzględnieniu restrykcyjnej definicji echokardiograficznej występowanie MVP w populacji szacuje się na 0,6-2,4%.^1,2 Ustalono również, że częstość występowania tej zmiany, wbrew wcześniejszym ustaleniom, u kobiet i mężczyzn jest podobna. Powikłania związane z MVP zestawiono w tabeli 1.

Najistotniejszym powikłaniem wypadania płatka zastawki mitralnej jest niedomykalność tej zastawki. Jej ciężka postać występuje u 2-7% chorych z MVP.^1,3,4 Znaczenie innych zestawionych w tabeli powikłań zostanie omówione w dalszej części niniejszego opracowania.

Wypadanie płatka mitralnego może być pierwotne i wtórne. Wypadanie pierwotne charakteryzuje się śluzakowatym zwyrodnieniem płatków i aparatu podzastawkowego, może występować rodzinnie – u krewnych I° nawet u połowy z nich.⁵ W tych przypadkach opisuje się dziedziczenie dominujące z niepełną penetracją.⁶ MVP można też stwierdzić w przebiegu chorób tkanki łącznej, najczęściej zespołu Marfana. Do przyczyn, które mogą prowadzić do wtórnego MVP, zalicza się: chorobę niedokrwienną serca, chorobę reumatyczną oraz zmniejszenie objętości jamy lewej komory na tle zawężającej kardiomiopatii przerostowej, ubytku przegrody międzyprzedsionkowej, odwodnienia i ciężkiego nadciśnienia płucnego.⁷