Konsultacje – inni specjaliści do internistów

Kiedy i w jakim celu należy skierować chorego do leczenia uzdrowiskowego

prof. dr hab. n. med. Irena Ponikowska

Katedra i Zakład Balneologii i Medycyny Fizykalnej Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Kopernika w Toruniu

Adres do korespondencji: prof. dr hab. n. med. Irena Ponikowska, Katedra Balneologii i Medycyny Fizykalnej Collegium Medicum, ul. Leśna 3, 87-720 Ciechocinek

Do leczenia uzdrowiskowego najczęściej kierują chorych lekarze rodzinni, dlatego powinni mieć chociażby podstawową wiedzę o stosowanych metodach leczniczych, roli, jaką odgrywa lecznictwo uzdrowiskowe, o możliwościach terapeutycznych oraz wskazaniach i przeciwwskazaniach do tej formy terapii. Celem tego artykułu jest przybliżenie tych zagadnień.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien:

• rozpoznać przypadki, w których leczenie uzdrowiskowe jest zalecane

• omówić podstawowe różnice pomiędzy poszczególnymi zakładami lecznictwa uzdrowiskowego

• przedstawić system kwalifikacji do leczenia uzdrowiskowego w Polsce

• rozpoznać przypadki, w których leczenie uzdrowiskowe jest przeciwwskazane

Wprowadzenie

Lecznictwo uzdrowiskowe to zorganizowana forma udzielania świadczeń zdrowotnych dla chorych skierowanych do zakładów zajmujących się tą metodą terapii. Dziedziny naukowe, których zasady w największym stopniu są realizowane w uzdrowisku, stanowią balneologia i medycyna fizykalna. Łącznie z medycyną uzdrowiskową posługują się one własnymi metodami leczniczymi należącymi do grupy metod niefarmakologicznych.

Leczenie uzdrowiskowe ma charakter komplementarny i integracyjny. Dziedzina ta wykazuje swoją specyfikę, w związku z tym istotne jest prawidłowe skierowanie chorego do tej formy leczenia z uwzględnieniem wskazań i przeciwwskazań. Właściwe, mające miejsce w odpowiednim okresie rozwoju choroby, przekazanie chorego do leczenia uzdrowiskowego w dużym stopniu determinuje uzyskanie odpowiednich efektów.

Generalnie w Polsce lekarze mają skąpą wiedzę z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego, balneologii i medycyny fizykalnej, chociaż jest to specjalizacja lekarska. Przyczyny tego stanu są wielorakie. Jedną z najważniejszych stanowi fakt, że w większości uczelni medycznych przedmiot ten nie jest realizowany. Tylko nieliczna grupa lekarzy, która podjęła studia specjalizacyjne z balneologii i medycyny fizykalnej, ma pełną wiedzę z tej dziedziny (około 700 osób). Tymczasem do leczenia uzdrowiskowego finansowanego przez NFZ ma prawo kierować każdy lekarz pracujący w zakładzie mającym umowę z NFZ. Lekarze z własnej inicjatywy niechętnie kierują do leczenia uzdrowiskowego, co też prawdopodobnie wynika z ograniczonej wiedzy o nim. Często źródłem wiedzy balneologicznej dla lekarza rodzinnego są pacjenci, którzy z takiej formy terapii skorzystali i uzyskali dobre wyniki. Lekarz rodzinny, aby mógł prawidłowo skierować chorego do leczenia uzdrowiskowego, powinien posiadać przynajmniej minimum wiedzy z tego zakresu. To pozwoliłoby mu na określenie celu skierowania pacjenta do uzdrowiska oraz na ocenę spodziewanych wyników prowadzonej tam terapii. Minimalny zasób wiedzy obejmuje problemy dotyczące: zrozumienia istoty i roli, jaką odgrywa to lecznictwo, metod i efektów leczniczych, jakie można uzyskać dzięki balneologii, wskazań i przeciwwskazań do leczenia uzdrowiskowego, kierunków leczniczych uzdrowisk, trybu kierowania i kwalifikowania do leczenia uzdrowiskowego.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Cel leczenia w uzdrowisku i spodziewane efekty lecznicze

Cele kierowania chorych do leczenia uzdrowiskowego dzielą się na ogólne i szczegółowe. Cel ogólny dotyczy potrzeby poprawy ogólnej kondycji zdrowotnej chorych, tj. [...]

Zakłady lecznictwa uzdrowiskowego

W miejscowości o statusie uzdrowiska funkcjonują następujące zakłady lecznictwa uzdrowiskowego, które świadczą usługi lecznicze: szpital uzdrowiskowy, sanatorium uzdrowiskowe oraz poradnia uzdrowiskowa.

Mechanizmy działania uzdrowiskowych metod leczniczych o charakterze ogólnoustrojowym

Balneologia i medycyna fizykalna jest najstarszą dziedziną medycyny. Posiada mocne podstawy naukowe, a specjaliści z tej dziedziny mają bogaty dorobek naukowy.10 W lecznictwie uzdrowiskowym stosuje [...]

Wskazania i przeciwwskazania do leczenia uzdrowiskowego

Zagadnienie to jest regulowane prawnie na mocy Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie zasad kierowania i kwalifikowania pacjentów do lecznictwa uzdrowiskowego z dnia 13 lutego [...]

Kierunki lecznicze uzdrowisk

Każde z 45 uzdrowisk w Polsce zajmuje się wyodrębnionymi kierunkami leczniczymi, które dla danego uzdrowiska zatwierdza Ministerstwo Zdrowia. Wybór i zatwierdzenie kierunku leczniczego w danym [...]

Tryb kierowania i kwalifikowania do leczenia uzdrowiskowego

Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe może wystawić każdy lekarz, który ma zawartą umowę na świadczenia zdrowotne finansowane przez NFZ, a więc lekarz pracujący [...]

Podsumowanie

Lecznictwo uzdrowiskowe zajmuje się przede wszystkim chorobami przewlekłymi. Dziedzina ta ma charakter komplementarny i integracyjny. Zastosowane metody lecznicze o charakterze nieinwazyjnym pozwalają na [...]
Do góry