Duszność w różnym stopniu nasilenia może występować nawet u 70% kobiet w ciąży. Istotne jest różnicowanie pomiędzy dusznością typową dla ciąży a dusznością związaną z innymi stanami chorobowymi.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• przedstawić epidemiologię występowania duszności u kobiet w ciąży

• wymienić najczęstsze przyczyny duszności u kobiet w ciąży

• wdrożyć podstawową diagnostykę różnicową duszności u kobiet w ciąży

• rozpoznać sytuacje wymagające pilnego skierowania kobiet w ciąży z dusznością do szpitala

Duszność definiowana jest najczęściej jako subiektywne uczucie braku powietrza lub kłopoty z oddychaniem.^1,2 Należy podkreślić subiektywny charakter duszności – jest to odczucie, które pacjent zgłasza i którego nie da się w prosty sposób zmierzyć, tak jak np. ciśnienia tętniczego krwi lub stężenia hemoglobiny we krwi. Duszność jest dolegliwością zgłaszaną przede wszystkim przez chorych na ostre lub przewlekłe choroby układu oddechowego, układu krążenia. Ze względu na ograniczoną liczbę badań dokładna ocena częstości występowania duszności jest bardzo utrudniona, ale autorzy badań o charakterze ankietowym oceniają, że dolegliwość tę może zgłaszać nawet 27% osób,³ w grupie ciężko chorych wymagających hospitalizacji odsetek ten zwiększa się do 49%.⁴ Z badań populacyjnych wynika, że duszność zgłasza 9-13% osób dorosłych, w grupie wiekowej powyżej 40 r.ż. odsetek ten zwiększa się do 15-18%, a wśród osób powyżej 70 r.ż. wynosi 25-37%.² Do oceny nasilenia duszności wykorzystuje się wiele różnych skal i kwestionariuszy, do najbardziej popularnych zalicza się skalę Medical Research Council (MRC),⁵ stosowaną przede wszystkim u chorych na POChP, oraz skalę Borga,⁶ używaną często do oceny duszności w okresie zaostrzenia przewlekłych chorób układu oddechowego lub układu krążenia.

Nie są to jednak jedyne grupy pacjentów odczuwających duszność. Duszność, często opisywana jako brak lub „głód tlenu”, może występować nawet u 70% ciężarnych.^7,8 Biorąc pod uwagę tak powszechne występowanie duszności u kobiet w ciąży, warto bardziej dokładnie przyjrzeć się temu zjawisku.

Zmiany czynności układu oddechowego związane z ciążą

W czasie ciąży obserwuje się wiele zmian w zakresie układu oddechowego. Jednymi z bardziej istotnych są zmiany konfiguracji klatki piersiowej: dochodzi do uniesienia kopuł przepony do góry o 4-5 cm, zwiększa się jednocześnie obwód dolnej części łu...

Jak wspomniano powyżej, nawet do 70% ciężarnych odczuwa duszność. U większości kobiet zaczyna się ona pojawiać podczas pierwszego lub drugiego trymestru i przez trzeci trymestr częstość występowania duszności pozostaje na mniej więcej stałym pozio...