Kierowanie do specjalisty

Kiedy skierować do specjalisty pacjenta z nadciśnieniem tętniczym?

dr n. med. Piotr Jędrusik

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji: dr n. med. Piotr Jędrusik, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii WUM, ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa. Tel. 22 599 28 28, fax 22 599 18 28, e-mail: jedrusik@amwaw.edu.pl

Nadciśnienie tętnicze dotyczy 1/3 dorosłych mieszkańców Polski.  Głównymi wskazaniami do kierowania pacjentów z nadciśnieniem do specjalisty są nadciśnienie oporne oraz podejrzenie wtórnej postaci nadciśnienia tętniczego. Także ciężarne z nadciśnieniem często wymagają leczenia przez specjalistę.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien wiedzieć:

  • kiedy dorosłego pacjenta z nadciśnieniem skierować do hipertensjologa lub innego specjalisty zajmującego się leczeniem nadciśnienia tętniczego
  • na co zwrócić szczególną uwagę u pacjenta, u którego nie udaje się uzyskać dobrej kontroli ciśnienia tętniczego podczas standardowego leczenia, zanim skieruje się takiego pacjenta do specjalisty
  • jak zmodyfikować farmakoterapię przed specjalistyczną diagnostyką w kierunku takich wtórnych postaci nadciśnienia tętniczego, jak pierwotny hiperaldosteronizm czy guz chromochłonny

Wprowadzenie

Nadciśnienie tętnicze jest częstym stanem, występującym u mniej więcej 1/3 dorosłych mieszkańców Polski. Dane populacyjne uzyskane w badaniu NATPOL 2011 wskazują, że dobrą kontrolę ciśnienia tętniczego uzyskuje się tylko u około 26% osób z nadciśnieniem. Duża częstość występowania nadciśnienia sprawia, że zasadniczy ciężar opieki nad tymi pacjentami musi spoczywać na lekarzach podstawowej opieki zdrowotnej i internistach, a do specjalistów zajmujących się leczeniem nadciśnienia tętniczego – hipertensjologów, ale często także kardiologów i lekarzy innych specjalności (nefrologów, endokrynologów) – kierowani powinni być ci chorzy, którzy rzeczywiście wymagają konsultacji lub opieki specjalistycznej. Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej muszą więc wiedzieć, kiedy pacjent z nadciśnieniem stwarzający problemy diagnostyczne lub terapeutyczne powinien trafić do specjalisty, a kiedy i w jakim zakresie można te problemy próbować rozwiązywać samemu.

Kiedy pacjent z nadciśnieniem tętniczym powinien zostać skierowany do specjalisty

W wytycznych Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (PTNT), których najnowsze wydanie ukazało się w tym roku,1 stwierdzono, że konsultację specjalistyczną należy rozważyć u pacjentów, u których:

  • w ciągu 6 miesięcy leczenia nie uzyskano docelowych wartości ciśnienia tętniczego pomimo stosowania trzech leków w pełnych dawkach, w tym diuretyku – a więc u pacjentów z nadciśnieniem opornym
  • pomimo stosowanego leczenia nastąpiło pogorszenie uprzednio uzyskanej dobrej kontroli ciśnienia tętniczego, a na podstawie oceny klinicznej nie można łatwo ustalić przyczyny tego stanu – ci chorzy również mogą mieć nadciśnienie oporne, ale często występują też różne przyczyny rzekomej oporności na leczenie, które nierzadko mogą zostać zidentyfikowane i skorygowane przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej
  • występują objawy wskazujące na możliwość wtórnej postaci nadciśnienia.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Kiedy pacjent z nadciśnieniem tętniczym powinien zostać skierowany do specjalisty

W wytycznych Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (PTNT), których najnowsze wydanie ukazało się w tym roku,1 stwierdzono, że konsultację specjalistyczną należy rozważyć u pacjentów, u których: [...]

Wskazania do 24-godzinnego pomiaru ciśnienia tętniczego

Całodobowe monitorowanie ciśnienia tętniczego dostarcza więcej informacji na temat rzeczywistych wartości ciśnienia u pacjenta niż pomiary przeprowadzane w gabinecie lekarskim i umożliwiają wykrywanie [...]

Nadciśnienie oporne

Nadciśnienie oporne na leczenie definiuje się jako ciśnienie tętnicze przekraczające wartości docelowe (zwykle 140/90 mmHg) pomimo zastosowania odpowiednio dobranej kombinacji trzech [...]

Co można zrobić, zanim skierujemy pacjenta do specjalisty?

U pacjenta, u którego można rozpoznać lub podejrzewać nadciśnienie oporne, należy rozważyć konsultację specjalisty zajmującego się leczeniem nadciśnienia tętniczego. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej [...]

Podejrzenie wtórnej postaci nadciśnienia

Ocenia się, że wtórne postaci nadciśnienia występują u 5-10% pacjentów z nadciśnieniem tętniczym. Przeprowadzenie odpowiedniej diagnostyki i zastosowanie właściwego leczenia przyczynowego może doprowadzić do [...]

Przygotowanie pacjenta przed skierowaniem do ośrodka specjalistycznego

Kierując pacjenta do ośrodka specjalistycznego, należy go do tego odpowiednio przygotować. Warto zadbać o to, aby kierowany pacjent dysponował odpowiednią dokumentacją lekarską [...]

Nadciśnienie w ciąży

Kobiety z nadciśnieniem w ciąży wymagają ścisłego nadzoru lekarskiego i częstej kontroli ciśnienia tętniczego, a w leczeniu nadciśnienia w ciąży stosuje się odmienne leki niż w innych populacjach [...]

Podsumowanie

Głównymi wskazaniami do kierowania pacjentów z nadciśnieniem do specjalisty są nadciśnienie oporne oraz podejrzenie wtórnej postaci nadciśnienia tętniczego. Opieki specjalistycznej wymagają też [...]
Do góry