US Preventive Services Task Force (USPSTF) rekomenduje badania przesiewowe do wczesnego wykrywania zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B w grupie osób z dużym ryzykiem zachorowania. Rekomendacje stanowią kompendium zalecanych działań prewencyjnych realizowanych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.

Wprowadzenie

Szacuje się, że w Stanach Zjednoczonych przewlekłe zakażenie HBV (HBV – hepatitis B virus) dotyczy od 700 tys. do 2,2 mln osób. Naturalny przebieg zakażenia jest zróżnicowany – od bezobjawowego do potencjalnie powodującego długofalowe konsekwencje w postaci przewlekłego zapalenia wątroby z następową marskością i jej dekompensacją oraz rozwojem raka pierwotnego wątroby (HCC – hepatocellular carcinoma). U 15-25% spośród przewlekle zakażonych HBV powikłania stają się przyczyną zgonu. Zdefiniowane grupy wysokiego ryzyka nabycia takiego zakażenia obejmują osoby pochodzące z krajów, w których zakażenie HBV występuje z dużą częstością, osoby zakażone ludzkim wirusem nabytego niedoboru odporności (HIV – human immunodeficiency virus), uzależnione od dożylnych środków odurzających, pozostające we wspólnym gospodarstwie domowym z zakażonymi HBV (tab. 1). Do grupy wysokiego ryzyka należą także mężczyźni preferujący praktyki homoseksualne (MSM – men who have sex with men). Wszystkie osoby przewlekle zakażone stanowią potencjalne źródło zakażenia dla pozostałych na drodze transmisji horyzontalnej (człowiek-człowiek). Badania przesiewowe w celu wykrycia zakażonych HBV to szansa identyfikacji osób, które odniosą potencjalne korzyści z leczenia i/lub zostaną objęte regularnymi badaniami dla wcześniejszego wykrycia HCC.

Wykrywanie

Identyfikacja zakażenia HBV za pomocą metod serologicznych uznana jest za wystarczającą. Metody immunoenzymatyczne do oznaczenia obecności antygenu powierzchniowego HBV (HBsAg – hepatitis B surface antigen) cechuje czułość i specyficzność powyżej 98%.

Korzyści z wykrywania i wczesnej interwencji

USPSTF podkreśla, że nie przeprowadzono randomizowanych, kontrolowanych badań, które bezpośrednio dokumentowałyby korzyści zdrowotne rozumiane jako zmniejszenie zachorowalności, śmiertelności czy ograniczenie transmisji zakażenia HBV w wyniku badań przesiewowych w grupie młodzieży i dorosłych niebędących w ciąży, bez objawów sugerujących przewlekłą chorobę wątroby.

Udokumentowano natomiast, że szczepienia zapobiegające zakażeniu HBV są skuteczną metodą ograniczenia szerzenia się infekcji. Udowodniono, że leczenie przeciwwirusowe chorych z przewlekłym zakażeniem HBV przynosi poprawę w zakresie pośrednich para...