Endokrynologia

Złamania patologiczne kości – poszukiwanie przyczyny

prof. dr hab. n. med. Wojciech Pluskiewicz

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Nefrologii, Zakład Chorób Metabolicznych Kości SUM, Zabrze

Adres do korespondencji: prof. dr hab. n. med. Wojciech Pluskiewicz, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Nefrologii, Zakład Chorób Metabolicznych Kości SUM, ul. 3-Maja 13/15, 41-800 Zabrze; e-mail: osteolesna@poczta.onet.pl

Złamania patologiczne powstają z powodu osłabienia stanu szkieletu człowieka. Zwykle stanowią poważne ostrzeżenie. Wskazują na możliwe choroby współistniejące, np. osteoporozę, choroby nowotworowe lub zaburzenia endokrynne.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

  • rozpoznać złamanie patologiczne kości
  • wdrożyć podstawową diagnostykę różnicową przyczyn złamań patologicznych i zinterpretować ich wyniki
  • omówić strategię postępowania w przypadku braku przyczyny złamania patologicznego kości
  • wdrożyć postępowanie zapobiegające kolejnym złamaniom

Wprowadzenie

Diagnostyka osteoporozy obejmuje badania obrazowe, laboratoryjne i densytometryczne. Terapia złamań patologicznych powinna polegać na leczeniu przyczynowym oraz zapobieganiu kolejnym złamaniom. Najczęstszą przyczyną złamań patologicznych jest osteoporoza, dlatego zapobieganie tej chorobie i jej leczenie mogą skutecznie zmniejszyć ich częstość.

Pojęcie „złamanie patologiczne” obejmuje złamania powstałe w wyniku choroby mającej wpływ na szkielet człowieka. To określenie wyłącza zatem spośród złamań klasyfikowanych jako patologiczne te, które są następstwem urazu mechanicznego. Do pewnego stopnia złamania patologiczne są równoznaczne ze złamaniami niskoenergetycznymi, czyli powstałymi w wyniku niewielkiego urazu, np. upadku z wysokości własnego ciała. Obserwuje się także złamania, które nie powstały na skutek urazu, ale są wynikiem np. gwałtownego zwrotu, kaszlu lub kichnięcia.

Znaczenie zdrowotne złamań patologicznych jest wielorakie. Mogą być pierwszym objawem choroby, wskazywać na jej stopień zaawansowania, wpływać na jakość życia pacjenta, decydować o rokowaniu co do wyleczenia, stanowić czynnik ryzyka kolejnych złamań. Każde złamanie patologiczne powinno stanowić sygnał do wdrożenia intensywnej diagnostyki, której następstwem jest terapia. Zwykle takie złamanie jest sygnałem poważnej choroby. Może świadczyć o wielu stanach chorobowych mających przyczyny niezwiązane bezpośrednio ze stanem szkieletu, rzadziej o pierwotnej chorobie szkieletu. W omówieniu skoncentrowano się na najczęstszych złamaniach, stanowiących poważny problem medyczny, społeczny i/lub ekonomiczny.

Złamania patologiczne występują w przebiegu chorób nowotworowych, endokrynnych, gruźlicy. Najwięcej z nich zdarza się u pacjentów z najczęstszą chorobą metaboliczną kości, czyli osteoporozą. Dlatego też w artykule poświęcam najwięcej uwagi właśnie...

Zasady diagnostyki złamań patologicznych

Diagnostyka musi być prowadzona etapami, według poniższej kolejności:

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zasady terapii złamań patologicznych

Terapia złamań patologicznych obejmuje leczenie samego złamania. Najważniejsze są jednak działania umożliwiające podjęcie terapii przyczynowej, która spowodowała jego wystąpienie. Wymieniane wcześniej [...]

Podsumowanie

Złamanie patologiczne należy traktować jako objaw kliniczny sugerujący poważny problem medyczny. Wnikliwa diagnostyka zwykle może pomóc w ustaleniu jego przyczyny, czego konsekwencją [...]
Do góry