Konsultacje – inni specjaliści do internistów

Obrzęki związane z cyklem menstruacyjnym – postępowanie

dr n. med. Michał Kunicki

Klinika Endokrynologii Ginekologicznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Klinika Leczenia Niepłodności Invicta, Warszawa

Adres do korespondencji: dr n. med. Michał Kunicki, Klinika Endokrynologii Ginekologicznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny, ul. Karowa 2, 00-315 Warszawa; e-mali: mkunicki@op.pl

Specyficzną formą obrzęków występujących wyłącznie u kobiet są obrzęki związane z cyklem miesiączkowym. Łączą się one zazwyczaj z innymi dolegliwościami. Terapia sprowadza się na ogół do leczenia farmakologicznego.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

  • podać kryteria rozpoznania obrzęków związanych z cyklem miesiączkowym
  • zdefiniować patogenezę prowadzącą do ich powstania
  • wymienić inne przyczyny obrzęków
  • przedstawić metody leczenia obrzęków związanych z cyklem

Wprowadzenie

Obrzęki polegają na nagromadzeniu się płynu w jamach ciała. Spowodowane są przez jedną lub kilka przyczyn, doprowadzających do zaburzeń równowagi pomiędzy czynnikami utrzymującymi płyn w obrębie naczyń a tymi, które powodują jego wydostanie się z ich światła. Powstanie obrzęków związane jest najczęściej z jednym z mechanizmów:

  • zwiększonej przepuszczalności ścian włośniczek
  • obniżenia ciśnienia onkotycznego osocza
  • zwiększenia ciśnienia hydrostatycznego w odcinku żylnym włośniczek
  • utrudnionego odpływu chłonki.1


Ze względu na lokalizację mogą dotyczyć konkretnego miejsca, np. osierdzia, opłucnej, jamy brzusznej, lub mogą występować w sposób uogólniony. Lokalizacja, czas powstania, reakcja na ucisk oraz inne czynniki są pomocne w ustaleniu przyczyny ich powstania i właściwego ukierunkowania diagnostyki i leczenia.1

Specyficzną formą obrzęków są te, które występują wyłącznie u kobiet, ściśle związane z cyklem miesiączkowym. Mogą być jedynym objawem. Określane są wówczas jako obrzęki cykliczne/idiopatyczne lub zespół zatrzymywania płynów (fluid retention syndrome). Zwykle towarzyszą im jednak inne dolegliwości tworzące łącznie obraz zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS – premenstrual syndrome).2

Rozpoznanie

Rozpoznanie obrzęków idiopatycznych opiera się na kryteriach Thorna. Zgodnie z nimi przyrost masy ciała pomiędzy pomiarem dokonanym rano a wieczorem powinien przekraczać 1,4 kg. Uwzględniając wywiad, a także wyniki badań dodatkowych, należy wykluczyć inne przyczyny obrzęków, np. kardiologiczne, nerkowe, związane z niedoborem białka. Jeżeli obrzęki pojawiają się od 5 dni przed rozpoczęciem krwawienia, można je powiązać z cyklem miesiączkowym.3

Obrzęki zlokalizowane są najczęściej na twarzy, tułowiu, kończynach. Mogą jednak występować w okolicach kostek, palców u rąk czy jedynie powiek. Częściej pojawiają się u kobiet, u których rozpoznano niedoczynność tarczycy, otyłość czy cukrzycę. St...

Wiele kobiet niezależnie od cyklu miesiączkowego odczuwa obrzęki i wahania dobowe masy ciała. Udowodniono, że nasilona aktywność fizyczna i długie przebywanie w pozycji stojącej nasilają zatrzymywanie płynów, tymczasem odpoczynek na leżąco zmniejs...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Różnicowanie

Obrzęki związane z cyklem menstruacyjnym powinno się różnicować z obrzękami na tle innych przyczyn:

Leczenie

Istnieją różne metody leczenia obrzęków związanych z cyklem miesiączkowym. Metody farmakologiczne obejmują:

Podsumowanie

Obrzęki związane z cyklem miesiączkowym są częstą dolegliwością. Ich różnicowanie z reguły nie nastręcza trudności. Obecnie stosowanie dwuskładnikowej tabletki antykoncepcyjnej zawierającej działający antymineralokortykoidowo [...]
Do góry