Nowości

Leczenie endowaskularne udaru niedokrwiennego mózgu w świetle wytycznych American Heart Association i American Stroke Association z 2015 r.

lek. Magdalena Restel
dr n. med. Przemysław Richter

I Klinika Neurologiczna, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa

Adres do korespondencji: lek. Magdalena Restel, I Klinika Neurologiczna, Instytut Psychiatrii i Neurologii, ul. Sobieskiego 9, 02-957 Warszawa; e-mail: mrestel@ipin.edu.pl

Jeśli nie ma odpowiedzi na dożylne leczenie trombolityczne, zaleca się leczenie endowaskularne, gdy można je zainicjować w ciągu 6 h od wystąpienia objawów udaru oraz zostaną spełnione dodatkowe kryteria. Terapię endowaskularną należy rozważyć u osób z okluzją tętnicy szyjnej wewnętrznej lub proksymalnego odcinka tętnicy środkowej mózgu.

Wprowadzenie

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) każdego roku na całym świecie u 15 mln osób dochodzi do pierwszego lub kolejnego udaru mózgu.1 82-92% z nich to udary niedokrwienne.2 Prowadzą one do zgonu 1/3 chorych; kolejna 1/3 osób po udarze pozostaje nieodwracalnie niepełnosprawna.1 Powyższe sprawia, że udary stanowią czwartą przyczynę zgonów na świecie zaraz po chorobach serca, nowotworach i przewlekłych chorobach płuc.3 Są też główną przyczyną niepełnosprawności u dorosłych.

Dożylne leczenie trombolityczne to najskuteczniejsza metoda leczenia udaru niedokrwiennego mózgu, oczywiście jeśli jest zastosowane w odpowiednim czasie od wystąpienia objawów udaru oraz po spełnieniu określonych kryteriów i wykluczeniu przeciwwskazań. Ze względu na wytyczne dożylnego leczenia fibrynolitycznego (w celu zapewnienia optymalnego efektu klinicznego i zminimalizowania ryzyka potencjalnych działań niepożądanych) szacuje się, że bezpiecznie można je zastosować jedynie u 10% chorych z udarem niedokrwiennym.4

Opracowanie metod leczenia endowaskularnego za pomocą leku fibrynolitycznego pozwoliło wydłużyć tzw. okno czasowe leczenia trombolitycznego, czyli czas od początku objawów udaru do wdrożenia terapii. Zabieg embolektomii można dodatkowo przeprowadzić u pacjentów z przeciwwskazaniami do dożylnego lub tętniczego leczenia trombolitycznego, zwiększając prawdopodobieństwo uzyskania reperfuzji nawet o 70% w porównaniu z 34% w przypadku leczenia dożylnego.5

Artykuł stanowi próbę podsumowania dostępnych metod leczenia endowaskularnego, możliwości ich wykorzystania w ostrym udarze niedokrwiennym mózgu, oceny ich skuteczności oraz ograniczeń wynikających z technik leczenia i potencjalnych powikłań.

Dożylne leczenie trombolityczne w ostrej fazie udaru niedokrwiennego mózgu

Rekombinowany tkankowy aktywator plazminogenu (rt-PA) został zarejestrowany przez FDA do leczenia udaru niedokrwiennego mózgu w 1996 r. po publikacji wyników badania National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS). Wykazano w nim poprawę stanu funkcjonalnego w obserwacji krótko- i długoterminowej u osób poddawanych leczeniu trombolitycznemu w ciągu 3 h od momentu wystąpienia udaru w porównaniu z osobami z grupy kontrolnej, którym podawano placebo. U leczonych za pomocą rt-PA prawdopodobieństwo poprawy neurologicznej (niewielki deficyt neurologiczny lub brak deficytu) było o ok. 30% większe w 3-miesięcznej obserwacji.6

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Dożylne leczenie trombolityczne w ostrej fazie udaru niedokrwiennego mózgu

Rekombinowany tkankowy aktywator plazminogenu (rt-PA) został zarejestrowany przez FDA do leczenia udaru niedokrwiennego mózgu w 1996 r. po publikacji wyników badania [...]

Metody endowaskularnego leczenia udaru niedokrwiennego mózgu

Pierwsze endowaskularne techniki rekanalizacyjne oparte na dotętniczym podawaniu leku fibrynolitycznego opracowano w latach 80. XX w.14,15 Od tego czasu nie tylko [...]

Porównanie dożylnego leczenia trombolitycznego i metod endowaskularnych

Rosnące doświadczenie z rt-PA podawanym dożylnie oraz kolejne doniesienia o skuteczności leczenia endowaskularnego wymusiły próby porównania obu metod w leczeniu ostrego [...]

Czynniki warunkujące odpowiedź na leczenie endowaskularne

Zastosowanie urządzeń I generacji do mechanicznej trombektomii i dotętniczego leczenia fibrynolitycznego nie przynosiło dodatkowych korzyści klinicznych ani jako leczenie pierwotne, ani [...]

Podsumowanie

Na podstawie nowych doniesień dotyczących leczenia endowaskularnego (zwłaszcza z zastosowaniem stentów rozprężalnych) w ostrym udarze niedokrwiennym mózgu American Heart Association i [...]
Do góry